Türkiye’de startup yatırımları ne düzeyde?
KPMG Türkiye M&A ve 212 ekipleri tarafından hazırlanan “Türkiye Startup Yatırımları” raporuna göre küresel startup yatırımları, 2023’ün 2. çeyreğinde 87 milyar dolara yükselirken Türkiye startup ekosisteminde de toplam 77 işlemde 150 milyon dolar yatırım gerçekleşti. İşlem hacmi bakımından ilk 10 işlem, toplam işlem hacminin yüzde 86’sını oluşturdu.
KPMG Türkiye M&A ve 212 ekiplerinin iş birliğiyle Türkiye’deki girişim sermayesi piyasasının karşı karşıya olduğu temel eğilimleri, fırsatları ve zorlukları ortaya koymak amacıyla hazırlanan “Türkiye Startup Yatırımları” raporunun 2023 yılı ikinci çeyrek sonuçları yayımlandı.
Rapora göre küresel startup yatırımları, 2023’ün 2. çeyreğinde 87 milyar dolara yükseldi (2023’ün 1. çeyreğinde 76 milyar dolar, 2022’nin 2. çeyreğinde 120 milyar dolar). Bununla birlikte küresel girişim sermayesi piyasası, enflasyonist ortamın devam etmesi ve bir önceki çeyrekte olduğu gibi faiz oranlarındaki artış potansiyeli nedeniyle belirsizliğini korudu. Sonuç olarak girişim sermayesi yatırımcıları, piyasada süregelen zorlukların da etkisiyle büyük işlemler yapmaktan kaçınmaya devam etti.
Küresel startup faaliyetlerine paralel olarak Türkiye startup ekosisteminde de 2023’ün ilk çeyreğine kıyasla hem işlem hacmi hem de işlem sayısında artış yaşandı. Türkiye’de 2023 yılının 2. çeyreğinde toplam 77 işlem oldu ve bu işlemlerin toplam işlem hacmi ise 150 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti (2023’ün 1. çeyreğinde 79 milyon dolar, 2022’nin 2. çeyreğinde 139 milyon dolar).
Türkiye ekosistemi canlı ve dinamik
KPMG Türkiye M&A Danışmanlık Hizmetleri, Şirket Ortağı Özge İlhan yaptığı değerlendirmede, “Global girişim sermayesi ekosisteminde yüksek faiz ve enflasyon ortamının yarattığı belirsizlikler 2023 yılının 2. çeyreğinde de risk alma iştahını baskılamaya devam etti. Global ölçekte yatırımcıların göreceli düşük hacimli işlemlere yönelimi devam ederken işlem sayısında yılın ilk çeyreğine kıyasla artış gözlemlenmesi pozitif bir gösterge olarak öne çıktı. Global ölçekte 2023 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşen 6 bin 30 işlem adedi, 2023 yılının ikinci çeyreğinde 7 bin 783’e yükseldi. Global trendlere paralel olarak Türkiye startup ekosistemi de çeyreklik bazda işlem sayısı ve işlem hacminde büyüme kaydederek pozitif bir tablo çizdi ve 2023 yılının ikinci çeyreğinde toplam 77 işlemle 150 milyon dolar seviyesinde bir işlem hacmi kaydetti” dedi.
212 Kurucu Ortağı Ali Karabey ise şunları söyledi: “Ülkemizde ve küresel piyasalarda yeni bir normal arayışı devam ederken girişim sermayesi yatırımları hâlâ yavaş bir seyirde ilerliyor. Ancak çeyrek bazda bakıldığında, işlem sayısı ve işlem hacmindeki büyüme, olumlu bir resim sunarak iyileşmeye işaret ediyor. 2023’ün ikinci çeyreğinde Türkiye’de öne çıkan bir trend, ilk 10 işlemin toplam işlem hacminin yüzde 86’sını oluşturması ve bu işlemlere yabancıların büyük ilgi göstermesidir. Özellikle ileri aşama yatırımlar, toplam işlem hacminin yüzde 70’ini temsil ederek küreseldeki durgunluğun aksine pozitif bir etki yaratıyor. Çeyreğin en büyük yatırım işleminin gerçekleştirildiği Insider gibi şirketler sayesinde Türkiye ekosistemi canlı ve dinamik kalıyor. İşlem boyutu açısından ilk ikiye oturan ve 212’nin de portföyünde yer alan Insider ve Fazla gibi şirketler, yabancı yatırımcıları kendilerine çekme konusundaki yetenekleri sayesinde, ekosistemle ilgili olumlu beklentilerimizi sürdürmemizi sağlıyor.”
İlk 10 işlem toplam işlem hacminin ise yüzde 86’sını oluşturdu
İleri aşama yatırımlar toplam işlem hacminin yüzde 70’ini, tohum aşaması yatırımlar ise yüzde 20’sini oluşturdu. İşlem adedi bakımından 62 işlemle tohum aşaması yatırımlar öne çıkarken bunu 9 işlem ile satın alma işlemleri takip etti. İşlem adedi çeyreklik bazda sabit kalan satın alma işlemlerine ek olarak diğer tüm yatırım aşamalarındaki işlem adetlerinde bir önceki çeyreğe kıyasla artış görüldü. Buna ek olarak, ilk 10 işlem toplam işlem hacminin ise yüzde 86’sını oluştururken ilk 10 işlemin 5’i tohum aşaması yatırımlar olarak gerçekleşti.
Insider yatırımı bu çeyreğin en büyük işlemi oldu
Yabancı yatırımcılar toplam işlem hacminin yüzde 75’ini oluşturarak en büyük paya sahip olurken yerel yatırımcıların payı yüzde 25 olarak gerçekleşti. İşlem sayısı bakımından ise yerli yatırımcılar 67 işlem ile yabancı yatırımcıları geride bıraktı. Türkiye merkezli yazılım şirketi Insider’ın, Katar Yatırım Otoritesi ve Esas Holding’in Girişim Sermayesi önderliğinde almış olduğu 105 milyon dolarlık ileri aşama yatırım, 2023 yılının 2. çeyreğinin en büyük işlemi oldu.
Sürdürülebilirlik dikeyi bu çeyrek en popüler yatırım alanları arasında yer aldı
Fintech dikeyi 9 işlem ile en fazla yatırım çeken dikey olurken bunu sırasıyla 7 işlem ile Oyun ve 6 işlem ile pazaryeri dikeyleri takip etti. Toplam işlem hacmi açısından SaaS (hizmet olarak yazılım) 108,2 milyon dolarla en yüksek yatırımı alırken bunu 7,8 milyon dolarla sürdürülebilirlik ve 7,1 milyon dolarla Fintech dikeyleri izledi. Yatırımcılar için cazibesini koruyan Oyun, SaaS ve Fintech dikeylerinin yanı sıra Sürdürülebilirlik de bu çeyrekte popüler bir yatırım dikeyi olarak öne çıktı.
Türkiye’de 2023 yılının ikinci çeyreğinde gerçekleşen en büyük 10 girişim işlemi şöyle sıralanıyor;
Girişim | Sektör | Yatırımcı | Finansal Yatırımcı | Yatırımcı Merkezi | Hisse (%) | İşlem Değeri (m$) | Aşama |
Insider | SaaS | Katar Yatırım Otoritesi, Esas Private Equity, Açıklanmayan Yatırımcı | Evet | Katar, Türkiye | Açıklanmadı | 105 | İleri Aşama |
Fazla | Sürdürülebilirlik | 212 (Fon II), Esor Investments, Founder One, Teknoloji Yatırım (II-TTGV1 Ortak Yatırım Fonu), TKYB Sermaye Fonu, Atlantic Labs, Açıklanmayan Yatırımcı | Evet | Türkiye | %14 | 6 | Erken Aşama |
Alternatif SuperApp | Fintech | Bilişim Vadisi GSYF, Macellan GSYF, Ziraat 2. Katılım GSYF, Ziraat 1. Katılım GSYF, Erkan Kork (Özel Yatırımcı) | Evet | Türkiye | %5,8 | 3,6 | Erken Aşama |
E-Kart | Fintech | Gisecke&Devrient | Hayır | Almanya | %50 | 2,5 | Satın Alma |
Frantic Games | Oyun | vgames, 500 Emerging Europe (Fund II), Hüsnü Akın Babayiğit (Özel Yatırımcı) | Evet | İsrail, Türkiye | %28,4 | 2,4 | Tohum Aşama |
Saha Robotik | Robotik | APY Ventures Startup Fund, Coşkunöz Holding, Driventure, Yavuz Altun, Açıklanmayan Yatırımcılar (Özel Yatırımcılar) | Evet | Türkiye | %15 | 2,3 | Tohum Aşama |
QCharge | Otomobil Teknolojisi | fonbulucu Gelecek GSYF, fonbulucu | Evet | Türkiye | Açıklanmadı | 2 | Tohum Aşama |
FileOrbis | SaaS | Revo Capital (Fund II) | Evet | Türkiye | Açıklanmadı | 2 | Erken Aşama |
Fuse Games | Oyun | NFX, Lakestar | Evet | ABD, İsviçre | %57,1 | 2 | Tohum Aşama |
Paket Mutfak | Gıda Teknolojisi | Nokta Yatırım Holding, ÜNLÜ Ar-Ge Fonu, Ibrahim Romano, Sezai Taşkent, Fırat İşbecer, Enis Hulli, Ersan Öztürk, Açıklanmayan Yatırımcı | Evet | Türkiye | Açıklanmadı | 1,5 | Tohum Aşama |
2023 yılı 2. çeyrek “Türkiye Startup Yatırımları” raporunun tamamına göz atmak için TIKLAYIN.