Eğitimin koruyucuları -2: Eğitimde fırsat eşitliği yaratan markalar
Eğitimde fırsat eşitliği, herkesin insan haklarına erişimini garanti altına alırken, toplumun genel refahını, adalet ihtiyacını ve ilerlemesini de destekler. Bu nedenle, eğitim politikalarının ve uygulamalarının bu temel prensiplere dayanması, daha adil ve sürdürülebilir bir dünya için kritik bir öneme sahip. Zira fırsat eşitliği sağlanmış bir eğitim sistemi, toplumun genel refahına da olumlu etki eder. Herkesin yeteneklerini en üst düzeyde geliştirebilmesi, yenilikçiliği ve yaratıcılığı teşvik eder. Bu da ekonomik büyümeyi ve toplumsal refahı artırır. Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bir ülkenin rekabet gücünü artırırken, uzun vadede sürdürülebilir kalkınmayı destekler. Gelin bu coğrafyanın çocuklarına eğitimde fırsat eşitliği yaratmak için mücadele eden markalara ve onların projelerine daha yakından bakalım…
Turkcell – Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği
Toplumsal hafızamızda belki de ilk yer eden sosyal sorumluluk projesiydi “Kardelenler”. Turkcell ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği iş birliği ile 2000 yılında başlayan proje tam 13 yıl sürdü ve ilköğretimde okuyan 30 bin 215 kız öğrenciye burs sağlandı.
Ailelerinin ekonomik yetersizliği nedeniyle öğrenimlerine devam edemeyen kız çocuklarına eğitimde fırsat eşitliği sağlanması, meslek sahibi, ufku açık bireyler haline gelmeleri amaçlanan Kardelenler projesinde, kız çocuklarının eğitimi konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması ve daha fazla kıza eğitim sağlamak amacıyla fon toplanabilmesi için pek çok alt proje gerçekleştirildi. Proje, Türkiye’de ve uluslararası arenada 18 prestijli ödülün sahibi olurken Kardelenler Projesi 2010 yılında Birleşmiş Milletler tarafından düzenlenen Pekin+15 etkinliği kapsamında, BM merkezinde düzenlenen panelde, örnek proje olarak dünyaya tanıtıldı.
Aydın Doğan Vakfı
Toplumsal hafızamızda en büyük yeri edinen sosyal sorumluluk projelerinden biri de kuşkusuz “Baba Beni Okula Gönder” projesi.
Baba Beni Okula Gönder (BBOG) Seferberliği, 23 Nisan 2005’te Aydın Doğan Vakfı ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği iş birliğiyle Türkiye’nin her köşesindeki her kız çocuğunun eşit eğitim olanaklarına ulaşabilmesi amacıyla başladı.
Asıl hedefi eğitim seferberliğini tüm Türkiye’ye yaymak ve her kız çocuğunu okullu yapmak olan Baba Beni Okula Gönder Seferberliği, içinde maddi destek verme, toplumsal bilinci geliştirme ve yapısal sorunları gidermeye yönelik etkinliklerin bulunduğu üç boyutlu bir çalışma olarak tasarlandı ve uygulandı. 300 binin üzerinde destekçisi, kız çocuklarının eğitimi için sağlanan 35 milyon TL’nin üzerinde kaynak ve aldığı ödüllerle Türkiye’nin en büyük sosyal sorumluluk projelerinden biri oldu. Bugüne dek binlerce kız çocuğuna kanat geren bu seferberlik halen projelerine devam ediyor…
Türkiye İş Bankası
İş Bankası, Darüşşafaka Eğitim Kurumları ile 2008’den bu yana “81 İlden 81 Öğrenci” projesini yürütüyor. “Eğitimde Fırsat Eşitliği” misyonuyla 160 yılı ardında bırakan Darüşşafaka Eğitim Kurumları iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında eğitim gören öğrenci sayısı 750’ye ulaştı.
Ayrıca, İş Bankası deprem felaketlerinin ardından depremzede çocukların eğitimine de katkı sunuyor. Bu kapsamda, bölgede annesini ya da babasını kaybetmiş çocuklardan Darüşşafaka’da okumaya hak kazanacak olanların öğrenim hayatı boyunca oluşacak eğitim masrafları banka tarafından karşılanacak.
“Karneni Göster Kitabını Al Kampanyası” gibi çocuklara yönelik başka projeler de yürüten banka, aynı zamanda Satranç Federasyonu Ana Sponsorluğu kapsamında okullarda sayısı 30 bini aşan satranç sınıfı açtı. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi resmi destekçisi de olan banka, 2020 yılında Koç Üniversitesi ile Yapay Zeka Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni hayata geçirdi.
Allianz Türkiye
Cumhuriyet’in 100. yılında Allianz Türkiye, Koruncuk Vakfı ile birlikte, yaşam ve eğitim hakkı risk altındaki kız çocukları için “Bir Kız Gelecek” programını başlattı. Allianz Türkiye, programın misyonu kapsamında Allianz Grubu’nun da desteğiyle depremzede kızların Koruncuk Vakfı bünyesine katılmalarını ve yeni bir yurt binası inşa ederek vakfın mevcut kapasitesinin yaklaşık iki katına çıkarılmasını sağlayacak. Allianz Türkiye ayrıca, 2030 yılına kadar devam etmesi planlanan uzun soluklu program kapsamında Koruncukların yaşam boyu destekçisi olma vizyonuyla onlara üniversite bursu verecek, gelişim ve istihdam imkanları yaratacak.
Garanti BBVA
Öğretmen Akademisi Vakfı (ÖRAV), öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerini destekleyerek çocukların nitelikli eğitime erişim hakkını koruma amacıyla, 2008 yılında Garanti BBVA tarafından kuruldu. ÖRAV’ın 2023’te ulaştığı öğretmen sayısı 71 bin 826 olurken, 2008 yılından bu yana 359 binden fazla öğretmene ulaşıldı.
ÖRAV’ın uzaktan eğitim platformu olan eKampüs, tüm öğretmenlerin kullanımına açık bir bilgi/deneyim paylaşım ortamı sunuyor. eKampüs’ün aktif 80 binden fazla kullanıcısı bulunuyor. Şubat depremlerinin ardından deprem bölgesindeki 3 bin 670 öğretmenle, öğretmenlerin psikolojik iyi olma halini destekleyecek atölyeler yürütüldü ve öğretmenlere destek kitleri dağıtıldı.
Yapı Kredi
Yapı Kredi, Türkiye’nin geleceğinin temelini oluşturacak daha iyi yetişmiş nesiller için Cumhuriyetin 100. yılında Yarınlara Kartopu eğitim ve gelişim projesini hayata geçirdi.
Yarınlara Kartopu, 0-6 yaş grubundaki çocukların gelişimini ve bu amaçla ebeveynlerini destekleme amacını taşıyor. Proje ile çocukların sosyal, duygusal, fiziksel ve bilişsel becerilerinin gelişmesine destek olunması ve ebeveynlerin de bilinçlendirilmesi hedefleniyor.
Yarınlara Kartopu kapsamında, Prof. Dr. Selçuk Şirin ve seçkin akademisyenlerden oluşan uzman proje ekibinin danışmanlığında, 0-6 yaş arası çocuklara gelişimsel olarak uygun deneyimler sağlamak için farklı konularda eğitim içerik ve setleri hazırlandı. Tüm bu eğitim ve gelişim materyalleri ile çocukların bilişsel gelişimine katkıda bulunmanın yanı sıra ebeveynlere de çocuk gelişimi hakkında temel bilgi ve kaynaklar dijital ortamda ve fiziki olarak sunuluyor.
Öte yandan Yapı Kredi, Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) iş birliğiyle 2006 yılından bu yana çağdaş eğitim olanaklarına sahip olmayan ilköğretim çağındaki çocukların okul dışı eğitim aktiviteleri gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla “Okuyorum Oynuyorum” projesini yürütüyor. Proje, TEGV’in yurt çapındaki etkinlik noktalarında 12 bin 871 gönüllü tarafından uygulanıyor. Projenin başlangıcından 2023 yılı sonuna kadar geçen süre içinde yüz yüze eğitimlerle ulaşılan çocuk sayısı 345 bin 691’e ulaştı.
BSH Türkiye
BSH Türkiye çocukların ücretsiz kodlama eğitimine erişebilmeleri, kod okuryazarı olmaları ve kritik düşünme yetkinliği kazanmaları için 2017’den bu yana “Geleceği Kodlayanlar” projesini yürütüyor. BSH Grubu’nun dünya çapındaki en büyük üretim merkezi ve en önemli üç Ar-Ge merkezinden biri olan Çerkezköy Üretim Tesisleri’nde kurulan BSH Makers Lab’de (Kodlama Laboratuvarı), Aralık 2017’den bu yana, Kodluyoruz Derneği ile ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik kodlama, elektronik, robotik, 3D tasarım, mobil uygulama geliştirme ve algoritmik düşünce alanlarında eğitimler veriliyor.
Proje kapsamında bugüne dek 38 farklı il ve 95 farklı okuldan, bin 782 ilkokul öğrencisi bin 978 ortaokul öğrencisi, bin 226 lise öğrencisi ve 129 öğretmen “geleceği kodladı.”
Vodafone Vakfı
Vodafone Vakfı, Habitat iş birliğiyle başlattığı “Yarını Kodlayanlar” projesi kapsamında Ağustos 2016’dan beri Türkiye’nin dört bir yanında 7-14 yaş arası çocuklara yönelik kodlama eğitimi veriyor. “Kendin Yap” kültürünün temelini oluşturan “hayal et, tasarla, yap, paylaş” dört ana değerini çocuklara aktarabilme hedefiyle yola çılan projede “sadece teknoloji tüketen değil teknoloji üreten” bir nesil yetiştirmek için değer üretiliyor.
Bugüne kadar 81 ilde 300 bin çocuk Yarını Kodlayanlar projesiyle kodlama eğitimi alırken katılımcıların yüzde 51’ini kız çocuklarının oluşturduğunun da altını çizmek gerekiyor. 2017 Şubat ayından başlayarak ülkemizdeki Suriyeli çocukları da projesine dahil eden Vodafone Vakfı Şanlıurfa, Kilis ve İstanbul’da 1000’e yakın mülteci çocuğumuza kodlama eğitimi verdi…
Henkel
Henkel, Keşif Dünyası projesini çocukların ilk ve belki de en önemli keşiflerini kendi içlerinde yapmaları gerektiği inancıyla, 2015 yılından bu yana Yaratıcı Çocuklar Derneği iş birliğiyle gerçekleştiriyor.
Proje kapsamında 2015 yılından itibaren devlet okullarına gidilerek, 8-10 yaş aralığındaki çocuklar için, uzman eğitimciler eşliğinde ücretsiz bilim atölyeleri ve sürdürülebilirlik eğitimi gerçekleştiriliyor. Öğrenciler programın sonunda da mucit sertifikalarını alıyor. Gerçekleştirilen tüm yüz yüze ve online bilim atölyeleri ile Keşif Dünyası projesi bugüne kadar 40 bine yakın çocukla buluşurken, online eğitim sistemlerinde bilim atölyeleri ile ulaşılan öğrenci sayısı ise 10 bini aşmış durumda.
Abdi İbrahim
Abdi İbrahim, Toplumsal Yatırım Programı’nın bir parçası olan “gençlerde bilim farkındalığı oluşturma” başlığı altında “Geleceği Keşfedenler Programı”nı hayata geçirdi.
Proje kapsamında Türkiye’nin dört bir yanındaki lise öğrencilerine biyoteknolojiden iklim krizine, sürdürülebilirlikten bilimsel düşünceye, birlikte yaşam dinamiklerinden 21. yüzyıl yetkinliklerine kadar çeşitli alanlarda kendilerini geliştirme ve farkındalık sahibi olma olanağı sağlanıyor. 2022 yılında toplam 10 bin başvuru alan program kapsamında 547 öğrenciye eğitim verildi.
MediaMarkt Türkiye
Deprem bölgesindeki öğrencilerin eğitim hayatlarına destek olmak amacıyla Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’na dört adet donanımlı eğitim tırı bağışlayan MediaMarkt, projenin dört yıl boyunca devam edeceğini ve yaklaşık 24 bin çocuğa ulaşmayı hedeflediğini duyurdu.
Bilişim ve Tasarım Mucitleri Tırı, çocukların bilgisayar ve iletişim teknolojilerini hayatın her alanında kullanabilecekleri becerileri kazanmalarını amaçlıyor. Bu tırda, Algo Dijital, Scratch gibi kodlama platformlarıyla algoritmik düşünme ve kodlama yetenekleri geliştirilirken, robotik setlerle tasarım ve kodlama becerileri öğretiliyor. Ayrıca, çocukların yorumlama ve zihinsel becerilerini desteklemek için çeşitli aktiviteler düzenleniyor. Tır, yaşanabilir bir çevre ve bilim ile teknolojiyi birleştirerek üreten bir toplum oluşturmayı hedefliyor.
Tam donanımlı bir atölyede, 3D yazıcılardan robotik kitlere kadar geniş bir yelpazede sürdürülebilir kalkınma konuları tartışılıyor ve fiziksel ile dijital kodlama öğretiliyor. Ayrıca, teknolojinin tasarlanması, üretilmesi, paylaşılması ve eğlenerek öğrenilmesi için çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Düş Gezgini Tırı ise çocukların sanatsal bilgi ve becerilerini artırmayı ve sanata karşı olumlu bir tutum geliştirmelerine katkıda bulunmayı amaçlıyor.
Vehbi Koç Vakfı
Vehbi Koç Vakfı, 1969’dan bu yana eğitim burslarıyla yetenekli fakat maddi imkanları kısıtlı gençler için fırsat eşitliği yaratmak amacıyla çıktığı yolda Türkiye’nin geleceği için yeni sorumluluklar üstlenerek eğitim alanını dünya standartlarında yeniliklerle zenginleştirmeyi hedefliyor.
Bilime evrensel düzeyde katkıda bulunarak bir mükemmeliyet merkezine dönüşen Koç Üniversitesi, geleneklerine ve kültürüne sahip çıkan, insan haklarına saygılı, yeniliklere açık, sorumluluk sahibi bireyler yetiştirmeyi hedefleyen Koç Okulu ve Türkiye’nin dört bir yanına yayılan Koç İlköğretim Okulları, Vehbi Koç Vakfı’nın Türk eğitim sisteminin çağdaş standartlara ulaşmasına öncü ve örnek çalışmaları ile katkıda bulunmakta.
Vehbi Koç Vakfı, Koç Holding ile Meslek Lisesi Memleket Meselesi Projesi, Model Okul Projesi’nin yürütülmesi gibi kapsamlı projelerin yanı sıra eğitim binası ve yurt inşaatı gibi projeleriyle eğitime katkılarını sürdüren vakıf burs programlarıyla da gençlerin hayatına dokunuyor.