Nuri Murat Avcı yazdı: Kişilik profillerinin, Vuca durumuna yaklaşımları ve çözüm önerileri

Dört arkadaş dışarıda yemeğe çıkarlar. Çok keyifli geçer. Artık evlere dağılma vaktidir. Hesap istenir. Fakat o ne? Hesapta bir terslik var.

Birinci arkadaş sert biçimde hesaba itiraz eder. Öfkelidir. Garsonu sıkıştırır, azarlar, şefi azarlar… durmaz bir türlü..

İkinci Arkadaş söylene söylene bir hal olur. “Her gelişimizde yemeğin yanına bir kazık ikram ediyor bunlar. Bu nedir yahu? Bize saf turist muamelesi yapıyorlar canım; olmaz ki… bıdı bıdı bıdı… Bilmez ki konuştukça, hesaba itiraz eden ateş almış ilk profildeki arkadaşına sürekli benzin döker. Yangına körükle gider.

Üçüncü arkadaş, hemen adisyonu incelemeye başlar. Kim neyi ne kadar yemiş içmiş diye parmak hesabına başlar. Zaten masaya oturduğunda da çatalından, bıçağına; bardağından, tabağına her şeyi temiz mi, çatlak, çizik var mı diye kontrol etmiştir.

Dördüncü ve son arkadaş ise, olanları dehşet ve utanç içinde izler ve elini cebine atar kartını/ parasını çıkarır “Arkadaşlar lütfen; tatsızlık yaşamayalım güzel güzel eğlendik; neyse farkı ben ödeyeceğim; yeter ki olaysız dağılalım; çok rica ediyorum yapmayın” diye yalvarırcasına söylenir.

İster Kırmızı, Mavi, Sarı Yeşil deyin, ister kaplan, tavus kuşu, yunus, kaplumbağa deyin, isterseniz birer meyve ya da ağaçla özdeşleştirin. Bu profillerden biri sizsiniz ve diğerleri de etrafınızdakiler.

Herkesin aklında kolay kaldığı için bundan sonrasını renklerle konuşalım. Aslında ben Sarıya Popüler Optimist, Kırmızıya Güçlü Kolerik, Maviye Mükemmeliyetçi Melankolik Yeşile de Barışçıl soğukkanlı demeyi tercih ederim. Ne de olsa bundan yaklaşık 23 yıl kadar önce Florence Littauer ve Marita Littauer’in Kişilik Bulmacası isimli kitabını aldım ve insanlara bakışımı ve dolaylı olarak hayatımı değiştiren bir başucu kitabına sahip oldum. Hala başucumdadır.  Ama biz şimdilik renklerle kodlayalım profilleri.

Güneş gibi parıldayan sarılar

Pandemi dönemindeki bu sosyal mesafe, izolasyon en çok sarıları mutsuz eder. Çünkü onların insana, muhabbete, ilgiye onaylanmaya, sevilmeye, dokunmaya, eğlenmeye çok ihtiyaçları vardır. Bu dönemde kendilerini eğlendirmeye devam etmek için mantık dışı alışveriş yapma alışkanlıkları daha da artar. Ama diğerlerinden kendilerini ayıran en büyük özellik doğal ruhsal iyileştirici merhemleri fazladır. Çabuk toparlanırlar.

Sarıların en zayıf yönleri, düzensizdirler; şu an evlerine gidip bakmak gerek J. Abartırlar; şu an dünya 10 üzerinden 7 seviyesinde krizdeyse sarılar bunu 10 üzerinden 12 gibi algılayıp anlatabilirler. İşlerin yapılmasında başkalarına güvenir, kolay aldanırlar; sosyal medyada her gördüklerine mesnetsiz de olsa inanma eğilimindedirler.

Yaşam eğlenceli olmaktan çıktıysa ve sevme sevilme ihtiyacı karşılanmıyorsa bunalıma girerler.

Korktuğu şeyler ise sevilmemek, sıkılmak, saate bağlı olarak yaşamak ya da harcadığı paranın kaydını tutmaktır. Pandemi onlar için bu açılardan zor geçer. Şu an sosyal medyada sörf, oyunlar, internet TV ve dizileri filmlerinden başlarını kaldıramıyor olabilirler.

Volkan gibi kaynayan ve yakan kırmızılar

Kırmızılar da gergindir bu dönemlerde. Çünkü işlerin her an kontrolden çıkma ihtimali vardır. Kontrol hayattır onlar için. İnsanlara hükmetmekte zorluk yaşayabilirler ve bu da onları daha da sinirlendirir.

Eminim şu an harıl harıl çalışıyorlardır. Krizden fırsat çıkarmaya en yakın, en istekli grupturlar.

Kırmızıların en zayıf özellikleri; çok baskıcı olabilirler daha az empatiktirler ve sabırsızdırlar, her işi kendileri yapmak isterler ve görevleri devretmeye ve başkalarına güvenmeye isteksizdirler.

Eğer Yaşamı kontrolü altında tutamaz (Pandemi gibi) ve insanlar işleri onlar gibi yapmazsa bunalıma girerler.

Herhangi bir şeyin kontrolünü kaybetmekten, bir işi kaybetmekten, terfi edememekten, ciddi biçimde hasta olmaktan, asi bir çocuğa ya da kendisini desteklemeyen bir eşe sahip olmaktan çok korkarlar.

Büyük olasılıkla şu anda bir kışım kırmızı aynı evde uzun süredir uzun saatler yaşadıkları için eşi ve çocukları ile ilgili böyle düşüncelere kapılmış olabilirler.

Okyanus gibi derin maviler

Düzen, tertip, kural ve standart tutkunu maviler gruplar içindeki en kolay bunalıma giren profillerdir. Bir şeye hazırlık için çok zaman harcarlar, ayrıntılara odaklanır, olumsuzlukları hatırlarlar, başkalarına şüpheyle yaklaşırlar.

Şayet yaşam belirsiz, düzensiz ise, standartlarını tutturamazlarsa, hiç kimse onlara aldırış etmiyorsa bunalıma girebilirler. Tam da Pandemi VUCA dönemi efektleri…

Hatalar yapmaktan, standartlarından ödün vermek zorunda kalmaktan, gerçek duygularını kimsenin anlamamasından çok korkarlar.

Orman gibi sakin yeşiller 

Diğer profillerden daha kararsızdırlar. Dışarıdan bakınca daha hareketsiz, coşkuları ve enerjileri yetersiz gibi görünürler. İlginç bir şekilde değişim ve dönüşümden en çok hoşlanmayan ve en çok direnç gösterenler Yeşillerdir. Pandemi sonrası yaşanacak değişimlerde çok zorlanacaklarını şimdiden söyleyebilirim.

Hayat çelişkilerle dolu olduğunda, sorunlara kişisel olarak göğüs germek zorunda kalıp kimse yardım etmek istemez ise ve sorumluluk kendi üzerinde kalırsa kolaylıkla bunalıma girebilirler.

Büyük bir kişisel sorunla uğraşmak, sorumluluk taşımak, büyük değişiklikler yapmak zorunda kalmaktan hiç hoşlanmazlar ve oldukça korkarlar.

Pandemi dönemi ve sonrası bu profil için de oldukça zor geçer.

Peki, Vuca döneminde ne yapmalı? 

Sarılar

Sosyal medyada faydalı ve sizin de sıklıkla konuşabildiğiniz farkedilebileceğiniz gruplara dahil olun. Çünkü siz coşkulu bir kişiliğe, iyimserliğe, espri duygusuna, öykü anlatma yeteneğine sahipsiniz. İnsanlara ilham verebiliyorsunuz. Ancak konuşmayı uzatmayın, saatinizi gözden kaçırmayın. Buna ilave olarak biraz daha düzenli olun. Düzeni bir oyun haline getirin. Kendinize ödüller verin. Aşırı alışveriş yapmamaya dikkat edin. Bu sıralar para da önemli bir araç. Sosyal medyadaki mini şöhretinizin büyüsüne kapılarak gelişebilecek plastik dostluklar ve sabun köpüğü ilişkilerden uzak durun.

Kırmızılar

Öfkeliyken insanın gözü kararır, öfkesi geçince yüzü kızarırmış. Birlikte çalıştığınız insanları aşırı yorma yıpratma ihtimaliniz çok yüksek. İçinizdeki eğlenceli keyif veren karizmatik lideri dışarı çıkarın. Siz de daha az yorulursunuz.

Kişilere empati gösterme becerisi kazanmak için özellikle birlikte çalıştığınız insanlara sosyal sohbet vakti ayırın.

Lütfen görevleri devretmeye çalışın. Başkalarına güvenmek konusunda ölçülebilir riskler alın.

Başkalarının karar vermesine olanak tanıyın, otoriteyi dağıtın, herkesin kendiniz gibi üretmesini beklemeyin.

Duvara çivi çakarsınız, çekince izi kalır derler. İlişkilerinizde bu sözü unutmayın

Maviler

Bir işe başlarken mükemmel için iyiden fedakarlık etmeyin.

Pandemi sonrası geleceğinize odaklanın çünkü sizin çok güçlü bir  planlama yeteneğiniz var; uzun vadeli hedefler belirleyebiliyorsunuz, yüksek standart ve ideallere sahipsiniz, iyi analiz yapıyorsunuz. Ama daha önce de söylediğim gibi mükemmel için iyiden fedakarlık etmeyin; önce iyi sonra biraz daha iyi sonra çok daha iyi…. Her şey tek bir adımla başlar. İmkansızı düşünüp mümkünden vazgeçmeyin.

Hayatı çok ciddiye almayın ve başkalarının mükemmeliyetçi olmasında ısrar etmeyin.

Yeşiller

Şans hazırlıkla fırsatın karşılaştığı köşe başıdır. Hedeflerinizi belirleyin, kendinizi motive etmek için hayal kurun ve gelecek için imgeleme yapın. Gelecekteki sizden bu güne mektup yazın mesela. Nasılsınız, kimlerle neler yapıyorsunuz?

Güçlü yönlerinizi, geleceğinize sizi taşıyacak aracın ateşleyicisi olarak kullanın. Bunlar ne mi? Siz Dengeli, düzenlisiniz, başkalarının sorunlarını halledersiniz. Şimdi kendi sorunlarınızı da halletme zamanı. Evren düşünceyi değil eylemi alkışlar. Unutmayın.

Mini quiz

Artık yazımın başındaki profillerin hangi renkte olduğunu tahmin edebilir misiniz? Elbette insan tek renkten ibaret değildir. Ama ağırlıklı olarak hayatında yer etmiş bir profili vardır. Diğer profillerden de mutlaka bazı özellikler taşımaktadır. Kendinizle ilgili biraz daha derin fikir sahibi olmak istiyorsanız ücretsiz ve anında sonuçlarını okuyabileceğiniz bir testi sizin için öneriyorum. Üstelik bir isim ya da mail adresi bile bırakmanıza gerek yok. https://houseofhuman.com/kisilik-testi/