Kadınlar pandemide eğitim ve sağlık için tasarruf etti

Pandemi dönemi tüketim alışkanlıklarımızı değiştirdiği gibi “birikim” alışkanlıklarımızı da değiştirdi. Evlerimize kapandığımız günler bu birikim için bir fırsat yaratırken, herkesin de birikim için farklı bir motivasyonu vardı. Türkiye’de kadınların tasarruf eğilimlerini ve yatırım alışkanlıklarını incelemek amacıyla Odeabank tarafından gerçekleştirilen “Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırması”, Covid-19 salgınının kadınlarda tasarruf eğilimini arttırdığını ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına göre Covid-19 öncesi dönemde kadınların aylık birikim yapma eğilimi, salgın döneminde haftalık ve daha sık birikim oluşturma yönünde değişti. Salgın, tasarruf yapma sebebinde değişiklik yaratırken, bu dönemde eğitim ve sağlık konuları kadınların en çok önem verdiği birikim alanı oldu. 

Yöntem Araştırma Danışmanlık Şirketi tarafından yapılan “Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırması”, Türkiye temsili olarak 260 kadınla gerçekleştirildi. Covid -19 salgını öncesinde Şubat ayında yapılan ve yeni normal dönemiyle birlikte Temmuz ayında tekrarlanan araştırma ile Birikim Alışkanlıkları, Birikim Motivasyonu, Yatırım Aracı Kullanım Dinamikleri, Banka İlişkileri ve Gelecek Hayalleri olarak 5 kategoride kadınların tasarruf eğilimleri incelendi.

Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırmasında öne çıkan başlıklar;

Tasarruf yapanlar arasında gençlerin payı artıyor

Kadınlarda salgın sonrası, birikim yapma miktarı azalan grup kadar birikim yapma miktarı artan bir grup olduğu da görünen araştırmada, 18-24 yaş grubu kadınlar arasında birikim yapma eğiliminin arttığı ortaya çıktı. Covid-19 öncesi dönemde kadınların yüzde 94’ü aylık birikim yapma eğilimi gösterirken, kadınlar arasında haftalık ve daha sık birikim yapma isteğinin arttığı görüldü. Salgın öncesi kadınların yüzde 28’inin, salgın sonrası ise yüzde 56’sının aylık ortalama birikim düzeyinin, aylık toplam gelirinin yüzde 11’inden fazla olduğu ortaya çıktı. Salgın, hedef grubun daha yüksek miktarda birikim yapmasına olanak sağladı.

Tasarruf amacı olarak sağlık ve eğitim en ön plana çıktı

Araştırma birikim için öne çıkan motivasyonlarda salgın öncesinde olduğu gibi zorunlu gereksinimlere odaklanıldığını gösterdi. Araştırmada dikkat çeken önemli bir unsur sağlık amaçlı birikim motivasyonunun ilk yapılan araştırmadaki 4. sıradan, Temmuz ayında yapılan ikinci araştırmada 3. sıraya yükseldiğini ortaya çıkardı. Sağlık birikimi motivasyonu Covid-19 öncesinde yüzde 15 iken, pandemi ile birlikte yüzde 32’lere ulaşıyor. Araştırmada yer alan 260 kişilik hedef grubun yüzde 65’i salgın ilan edildikten sonra birikim sebeplerinde değişiklik olduğunu belirtti. Yapılan çalışma ile salgın ilanından sonra birikim yapma sebebi olarak öne çıkan konuların sağlık ve eğitim harcamaları olduğu görüldü. Salgın sonrası birikim motivasyonu değişen grubun tamamının, genel birikim yapma sebebinde eğitim ve sağlık harcamalarının önemli yer tuttuğu ortaya konuldu.

Çocuk sahibi olanlar daha fazla yatırım aracı kullanıyor

Salgın öncesi 45 yaş üstü yaş grubunda yatırım aracı kullanma eğilimi daha yüksek iken, salgın sonrasında çocuk sahibi olan katılımcıların arasında yatırım aracı kullanma eğiliminde artış yaşandığı gözlemlendi. Yatırım aracı kullanma eğiliminde “altın hesabı”, “döviz” ve “vadeli mevduat hesabı”nın, yatırım aracı kullananlar arasında salgın öncesine göre daha yüksek düzeyde tercih edildiği kaydedildi.

Temassız kart kullanımı ve mobil bankacılık arttı

Salgın öncesi harcamalara ilişkin genel eğilimin özellikle metropol dışı illerde nakit üzerinden yapılması yönünde iken salgından sonrası bu eğilimin yerini banka kartı ve kredi kartına bıraktığı ortaya çıktı. Salgın öncesi kıyafet ve eğitim konuları harcama kalemlerinde öne çıkarken, salgından sonra kişisel bakım ve sağlık en çok harcama yapılan kategoriler olarak öne çıktı.

Salgın süreci öncesine göre kadınların farklı sektörlerdeki harcama durumlarının ne yönde değiştiği incelendiğinde, gıdadan sonra en çok artış gösteren 3 sektörün sağlık, kişisel bakım ve hobiler olduğu görüldü. Araştırmada harcamaların belirgin bir şekilde azaldığı temel sektörlerin seyahat ve eğlence sektörleri olduğu ortaya çıktı. Hedef grubun yüzde 67’sinin kartının temassız özelliği bulunurken, bu grubun yaklaşık yarısının bu özelliği “salgından sonra” kullanmaya başladığı gözlemlendi. Araştırmada kadınların yüzde 57’si salgınla internet bankacılığını, yüzde 63’ünün ise mobil bankacılığını daha fazla kullandığı yönünde görüş bildirdi.

Araştırma sonuçlarına göre salgın sonrası internet/mobil bankacılığı ayda 1’den daha sık kullandığını belirten yüzde 84’lük bir grup olduğu görüldü.

Salgın kadınların hayallerini de değiştirdi

Kadınlar, fazladan 5 bin TL’ye sahip olmaları durumunda birikim yapmayı tercih ettiğini bildirdi. Kadınların salgından önce, gelecek için hayalleri arasında tatil yapmak ve araba yenilemek öne çıkarken, salgından sonra önümüzdeki 1 yıl için kadınların hayalleri incelendiğinde ev alma isteği öne çıktı. Araştırma kapsamında belirlenen parayı COVID-19 salgını öncesinde “tatil” için kullanma tercihinin yüzde 18’den yüzde 12’ye gerilediği görüldü. Bankalar, salgın öncesi ve sonrası dönemde de iş kurmak için maddi destek alma konusunda ilk sırada tercih edilirken, kadınların salgın sonrası e-ticaret alanında bir iş kurma tercihlerinde artış kaydedildiği dikkat çekti.

Odeabank Genel Müdürü Mert Öncü, araştırma ile toplumsal tasarruf eğilimine yön veren kadınların değişik dönemlerde tasarruf eğilimlerindeki tutum değişikliğini ortaya koyarak, “daha iyi bir hayat” için birikim yapan kadınları desteklemeyi hedeflediklerini söyledi. Öncü, araştırmanın amacının Türkiye’deki kadınların ekonomik ve sosyal hayattaki rollerini ve yatırım alışkanlıklarını inceleyerek, tasarruflarını doğru yatırım araçlarında değerlendirmelerini sağlamak olduğunu vurguladı.