Yeni starlar “Bot Çiftliğinde” doğuyor!
Yıllar önce bir sanatçı için söylenen “Kaseti 5 Milyon sattı!” cümlesi nasıl sanatçı adına güçlü bir imaj yaratıyorsa bugün de aynı imaj sanatçıların Spotify ve YouTube üzerinden dinlenme sayılarıyla oluşuyor. Ancak bugün yaşanan en temel fark rakamları manipüle etmenin çok daha kolay olması… Zamanında “Kendi kasetlerini satın alıyor!” iddialarında bahsi geçen sayılar 60 binken, bugün bir “bot çiftliği” günde ortalama 2.9 milyon şarkı dinleyebiliyor… Üstelik artık yüksek dinlenme sayıları beraberinde aramalarda öne çıkmayı, popüler listelerde yer almayı ve en önemlisi insanların dikkatini çekmeyi sağlıyor… Böylelikle dijital platformların tüm sanatçılara fırsat eşitliği sunması ise bot çiftliklerine gömülen bir hayal olmanın ötesine geçemiyor…
Streaming ekonomisi
- Odaklanmamız gereken ilk şey, streaming ekonomisinin nasıl çalıştığı. Abonelik için her ay para ödediğinizde veya ücretsiz hesabınızı kullanırken parçalar arasındaki reklamları dinlediğinizde, bu para bir havuza aktarılıyor.
- Streaming platformu, bu havuzun belli bir yüzdesini kendi payı olarak alıyor, ancak aslan payı plak şirketlerine, yayıncılara ve lisans aracılarına gidiyor. Bu gruplar daha sonra müzisyenlere kendi sözleşmeleri doğrultusunda ödeme yaparlar.
- Plak şirketinin ve dağıtımcının ücretleri orantılı dağıtılır. Örneğin bir sanatçının, bir streaming platformundaki toplam dinlemelerin yüzde 2’sini aldığını düşünürsek, sanatçının plak şirketi o ay telif sahiplerine ayrılan toplam havuzun yüzde 2’sini alır, sonrasında da sanatçının plak şirketiyle olan sözleşmesi çerçevesinde sanatçıya ödeme yapılır.
Bot çiftliklerinde günde bir cihaz başına 2,880 şarkı dinlenebiliyor
Bot sahtecilerinin ciroyu sanatçılardan alıp kendi ceplerine yönlendirmek için kullandıkları iki saldırı yöntemi var. Bunlardan ilki, sanatçı dışındaki insanların sahip oldukları “sahte” parçaları döngüde çalmak.
Botlar, sanatçı olmayan kişilerin binlerce sahte hesap oluşturmalarına ve sahtecilerin adına kayıtlı parçaları çalmalarını sağlar. Böylece gerçek sanatçılardan milyonlarca dolar elde edebilirler. Ancak ciroyu nasıl sağlıyorlar?
MusicBusinessWorldwide (MBW), bot çiftliklerinin sahte dinlemeleri nasıl nakit paraya dönüştürdüklerini açıklıyor. Ayda 9.99 dolardan 1,000 hesap oluşturduğunuzu düşünelim. Bu da her ay yaklaşık 10,000 dolarlık bir harcama anlamına geliyor. Peki gelirin kaynağı nedir?
Aylık ciroyu hesaplarken, birçok streaming servisinde bir parçanın monetize edilebilmesi için en az 30 saniye uzunluğunda olması gerektiğini hesaba katmak gerekiyor. Bir günde ise tam 86,400 saniye var… Botların insanüstü yetenekleriyle birlikte, bot çiftliklerinde günde bir cihaz başına 2,880 şarkı dinlenebiliyor, bu da 1,000 cihazlık bir çiftlikte günde 2.9 milyon şarkı anlamına geliyor. Bütün ay düşünüldüğünde bu 86,400,000 çalma demek oluyor. Kısacası, her çalma başına 1 sentin onda biri bile söz konusu olsa bile her ay çeyrek milyon dolarlık bir kazançtan bahsedebiliriz…
Tek bir ön ödeme ile bot çiftliklerini kullanarak parçanızın binlerce kere dinlenmesi sağlanabilir!
Bot satıcılarının sistemi kötüye kullanabilmelerinin ikinci yolu ise, müzik tanıtımının en temel ilkelerinden birini kullanmak: ilgi ilgiyi çeker. Zamanı kısıtlı ve insanlar genellikle en yoğun ilgi çeken listelere yönelirler ve neyin popüler olduğuna bakarlar.
Bot satıcıları, sanatçılara bu doğal düzeni bozma ve stream’leri toplu olarak satın alma yeteneği sağlıyor. Sahteciler, sadece bir ön ödeme ile bot çiftliklerini kullanarak parçanızın binlerce kere dinlenmesini sağlıyor, bu da aramalarda öne çıkmayı, popüler çalma listelerinde yer almayı ve en önemlisi, insanların ilgisini çekmeyi sağlıyor. Bu durum, sanatçıları ekonomik olarak doğrudan etkilemese de, başarıyı adil bir şekilde kazanmak isteyenlerin işini zorlaştırıyor ve bot satıcılarına ödeme yapabilecek durumda olanların başarısını artırıyor.
Profesyonel müziğin sert rekabet ortamı içinde, stream’lerin ve listelerin popülerlikte geçer akçe olduğunu bilen müzik hayranları bile bu savaşa dahil olabiliyorlar…
K-pop hayranları, “bizi hiçbir şey durduramaz” felsefeleriyle biliniyorlar, buna müzik listelerde en üst sıralarda yer almak için bot çiftlikleri kurmak da dahil gibi gözüküyor. Şayet bu modelin Korece’de bir adı da var: sajaegi.
Peki botlar alt edilebilir mi?
Hem plak şirketleri hem de streaming servisleri için, gelirin sanatçılara ve telif sahiplerine adil bir şekilde dağıtılması önemli. Ancak e-ticaret ve oyun sektörlerinde olduğu gibi, bot sahteciliği tehdidi her zaman var olacaktır.
Sahteciliğe karşı koruma yöntemleri geliştikçe, saldırılar da daha sofistike hâle geliyor. Bu kedi-fare oyununda her zaman bir adım önde olmanın tek yolu, organizasyonel seviyede hazırlıklı olmaktan geçiyor. Bunu da bot sahteciliğindeki ve önleyici tedbirlerdeki en son yenilikleri takip eden ve çalışmalarını sahtecilik konusuna adamış bir ekiple yapmak mümkün. Böylece uygulama güncellemeleri her zaman bir adım önde olacak ve en son bot önleme yazılımlarını platformlarına erkenden entegre edilebileceklerdir. Bot sahteciliğini ciddiye alan ve bu konuda harekete geçtiklerini tüketicilerin bilmelerini sağlayan platformlar kendilerine duyulan güveni artıracaklardır.
İşin özü; bugün pek çok platformda rakamlar nasıl ki her şey demekse, verilerin içerisindeki sahteciliği göz ardı etmemek gerekiyor. Zamansa bu alandaki en hakiki turnusol olacak. Yıllar önce milyonlar dinlenen sanatçılar bugün halen zamana yenilmiyorlar, botlarla gelenlerse bir sonraki botlarla gidecekler…
