Dijital sağlık hizmetleri “endişeyi” nasıl giderecek?
Hayatlarımızın tüm dinamiklerinin dönüştüğü pandemi sürecinde şüphesiz “sağlık”, herkesin hayatında geçmişte olduğundan daha da önemli bir konuma geldi. Philips Türkiye’nin IPSOS iş birliğiyle bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdiği “Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması” ise adeta bu dönüşümü rakamlarla kanıtlar nitelikte… Toplumun “sağlık” endişesi pandemiden nasıl etkilendi? Covid-19 talep edilen sağlık hizmetlerinde tercihlerini hangi yönde değiştirdi? Yapay zeka ve dijital sağlık teknolojileri sektörün geleceğinde nasıl bir yerde konumlanıyor? Yanıtlar Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması’ndan geliyor…
Her 10 kişiden 8’i sağlığından endişeli
2019 yılında yapılan araştırmada mevcut sağlık durumundan memnun olanların oranı yüzde 89 iken, bu oran yeni araştırmada yüzde 79 olarak belirlendi. Araştırmaya göre, her 10 kişiden 8’i pandemi dönemiyle birlikte sağlık konusunda kaygılı hissetmeye başladı. Bu kaygı da hem kendilerinin hem de ailelerinin sağlığı konusunda daha bilinçli hareket etmelerine sebep oldu.
Ankete katılanların yüzde 89’u pandemi döneminde kendisinin ve ailesinin sağlığına daha fazla dikkat ettiğini belirtirken, yüzde 72’si bu dönemde daha fazla sağlıklı yaşam alışkanlıkları edindiğini ifade ediyor.
Sağlıkta farkındalık, ‘kilo’dan başladı
Araştırmaya katılanların yüzde 60’ı salgın döneminde kilo aldığını dile getiriyor. Sağlık Trendleri Araştırması 2019’da yapıldığında kilosundan memnun olanların oranı yüzde 83 olarak belirlenmişti. Bu yıl çarpıcı bir düşüşle kilosundan memnun olanların oranının yüzde 45 olduğu görüldü. Fikir önderlerine göre kapanma dönemlerindeki hareketsiz yaşam ve kilo alımı kronik hastalıkların seyrini olumsuz etkiledi.
Kişisel bakım alışkanlıkları evde devam etti
Pandeminin etkisi kişisel bakım alışkanlıklarında da hissedildi. Araştırmaya katılan her 3 kişiden biri, pandemi döneminde evde kişisel bakım alışkanlıklarının arttığını dile getirdi. Bu kişilerin yarısından fazlası pandemi sonrası da evde kişisel bakım rutinlerine devam edeceği görüşünde.
Diş sağlığı konusunda farkındalık arttı
Araştırmanın ilgi çekici sonuçlarından biri de diş sağlığı konusunda. 2019 yılında son 1 yıl içerisinde hiç diş hekimine gitmeyenlerin oranı yüzde 42 iken, bu oran 2021 yılında yüzde 37’ye geriledi. Kamuoyunun yüzde 80’i ağız ve diş sağlığının genel sağlık durumuyla ilişkili olduğunu belirtirken, yüzde 58’i ağız ve diş sağlığının kalp sağlığıyla ilişkili olduğunu düşünüyor.
Pandemi döneminde rutin sağlık kontrolleri aksadı
Sağlık Trendleri Araştırması’nın sonuçlarına göre, doktor ve hastaneye başvuranların sayısında azalma görüldü. Bu oran 2019’da yüzde 55’ler seviyesindeyken, bu sene yüzde 43 oldu. Katılımcıların yüzde 46’sı pandemi döneminde rutin sağlık kontrollerine devam edemediğini, yüzde 63 ise sağlık problemleri nedeniyle doktora gitmek istese de pandemi nedeniyle gidemediğini belirtiyor.
Acil müdahaleyi gerektirmeyen günlük yaşanabilecek rahatsızlıklarda “hemen hastaneye/uzman doktora giderim” diyenler 2019’da yüzde 34 iken, 2021’de yüzde 18’e geriledi.
Kalp sağlığı için doktora gidenlerin oranı arttı
Araştırma kalp sağlığı söz konusu olduğunda hastane/doktor kontrollerinin aksatılmadığının altını çiziyor. Kalp sağlığı konusunda düzenli olarak kontrole gidenlerin sayısında 2019’a göre göre iki kat artış görüldü. Çocuğunun kalp sağlığı kontrollerini düzenli olarak yaptıranların oranı da 2019’da yüzde 16 iken 2021’de yüzde 27’ye çıktı.
Pandeminin yıldızı: dijital sağlık teknolojileri
- Basit hastalıklarda doktoruyla uzaktan iletişime geçerek muayene olmak isteyenlerin sayısında pandemi dönemiyle birlikte artış yaşandı. 2019’da yüzde 38 olan rakam bu yıl önemli bir yükselişle yüzde 61’e çıktı.
- Doktorla tele sağlık hizmetleri üzerinde sanal ortamda yapılan görüşmelerin yüz yüze yapılan muayene kadar verimli/kaliteli olacağını düşünen katılımcıların oranı ise yüzde 40.
- Fikir önderleri, dijital sağlık teknolojilerinin sunduğu fırsatlar konusunda toplumun pandemi döneminde farkındalığının arttığını belirtiyor. Fikir önderleri, ayrıca, hekimlere mobil mesajlaşma uygulamaları üzerinden danışma, online konsültasyon ve terapi hizmetleri, online randevu ve sağlık verisi sistemlerine olan ilgide artış yaşandığına dikkat çekti. Bu kapsamda, dijital sağlık hizmetlerinin sektöre çok olumlu katkıları olacağı, hastanelerdeki yükü ciddi oranda azaltacağı yönünde görüş bildirildi. Bu sayede daha hızlı, daha doğru, daha erken tanı konabileceği ve tedavi sürecinin takip edilebileceği, zaman kaybını önleyeceği belirtilirken; dijital ortamda biriken verilerin hastalıkların bilimsel olarak incelenmesini kolaylaştıracağı konusuna da dikkat çekildi.
Yapay zeka doktorların karar süreçlerinde destekleyici bir rol üstlenecek
Fikir önderlerine göre, yapay zeka teknolojilerinin sağlık sektörüne en büyük katkıları doktorların iş akışlarını anlamlandırmak, iş yükünü azaltmak ve hata payını düşürmek oldu. Fikir önderleri Türkiye sağlık sektöründe yapay zekanın henüz yaygın bir şekilde kullanılmadığını ancak kolaylıkla benimsenebileceğini düşünüyor.
Covid-19 tercihleri değiştirdi: Hastane sınırları ötesinde sağlık sistemi
“Hastalandığımda eğer mümkünse evde bakılmayı tercih ederim” diyenlerin oranı 2019 yılında yüzde 37 iken 2021 yılında yüzde 62’ye yükselerek yaklaşık iki kat arttı. Fikir önderlerinin çoğu, 2019 çalışmasındaki görüşlerin aksine, Türkiye’de bu konuda alınacak daha yol olsa da oldukça iyi bir noktaya gelindiğini belirtiyor. Doktorların ve hastanelerin iş yükünü azaltması, acil hastalara yer açması, hastane virüsü riskini düşürmesi ve özellikle yalnız yaşayanlar için büyük kolaylık sağlamasıyla öne çıkan evde bakım da araştırmanın ilgi çekici alanlarından biri.
Araştırmanın metodolojisi
Türkiye Sağlık Trendleri Araştırması 2021, Türkiye’de Covid-19 ile birlikte değişen sağlık alanındaki trendleri tespit etmek, kamunun sağlık konusundaki farkındalık düzeyini ölçümleyerek teknoloji ve sağlık arasındaki ilişkiyi belirlemek için Philips ve IPSOS iş birliğiyle yapılmıştır. Türkiye Sağlık Trendleri Raporu, 12 ilde* 15-64 yaş grubu toplam 1278 kadın ve erkekle gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına göre hazırlanmıştır. Kalitatif araştırmada ise fikir önderleri grubunda 27 farklı paydaş ile telefon ve online platformda derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
“Sağlık sektöründe dijitalleşme süreci hızlandı”
Araştırma ile ilgili değerlendirmede bulunan Philips Türkiye CEO’su Haluk Karabatak; “Türkiye’deki Covid-19 ile değişen sağlık trendlerine ve alışkanlıklarına ışık tuttuğumuz bu araştırmamızda pandeminin toplumun sağlık algısını ciddi bir şekilde değiştirdiğini görüyoruz. Sağlık sektörü değişimlerin ve dönüşümlerin diğer sektörlere oranla yavaş olduğu bir sektör. Covid-19 ile birlikte sağlık sektöründe dijitalleşme süreci hızlandı. Araştırma da bu değişime ışık tutuyor. Philips olarak, dijital sağlık teknolojileri alanında bu değişime öncülük eden firmalardan biriyiz ve bununla gurur duyuyoruz.”
“‘Daha sağlıklı yaşam’ trendi kalıcı olacak!”
Philips Kişisel Sağlık Orta Doğu, Türkiye ve Afrika Pazarlama Direktörü ve Philips Kişisel Sağlık Türkiye Ülke Müdürü Sibel Yıldız ise “Araştırmanın en önemli bulgularından bir tanesi Covid-19 ile kamuoyunun sağlıklı yaşam ve önlem alma konusunda farkındalığın artması. Bu kapsamda insanların daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürmek için kendi sağlıklarının kontrolünü ele aldıklarını görüyoruz. Bu trendin sadece bu döneme özgü olmadığını düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde de kişisel sağlık çözümleri konusunda hassasiyet ve farkındalık artarak devam edecek. Biz de kişisel sağlık çözümlerimizle daha sağlıklı yaşam tarzını destekleyen kişiselleştirilmiş çözümler sunuyoruz” dedi.
“Dijitalleşme hem hasta hem de doktorlar için erişimi kolaylaştırdı”
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksoy da görüşlerini pandeminin sağlık hizmetlerini mekansız bir hizmete dönüştürdüğüne vurgu yaparak dile getirdi: “Araştırmanın bulgularına göre pandemi sağlık algımızı değiştirmiş gibi duruyor. Hem farkındalığın hem de sağlık hizmetlerine erişim isteğinin arttığını gözlemliyoruz. Dijitalleşme hem hasta hem de bizler için bu süreci kolaylaştırdı. Bunun yanı sıra araştırma bize insanların bugüne kadar genel sağlık konusunda göz ardı ettiği iki konu olan diş sağlığı ve uyku alanlarında da farkındalığının ciddi oranda arttığını gösteriyor.”
