Online market alışverişçileri kimdir? Ne bekler? Nasıl bir yol izler?
Pandemi öncesinde de bir hayli dijital olan Türk toplumu, pandemi ile beraber önce zorunluluktan, zamanla da online market alışverişinin getirdiği konfordan veya sağladığı uygun fiyat, kampanya, promosyon gibi avantajlardan dolayı market alışverişlerinde de hızla dijitalleşmeye başladı. Ipsos’un 16 ülkede yaklaşık 14 bin tüketiciyle yaptığı çalışmada alışverişçilerin yüzde 31’inin ana alışveriş kanallarının “online” olduğu ortaya konuyor. Peki bu tüketiciler markalardan neler bekliyor? Neden online alışverişi tercih ediyor?
Online market alışverişçisi genel profilden farklı mıdır? Online veya offline kanalları seçerken, farklı davranışları, farklı beklentileri, farklı motivasyonları var mıdır? Bu soruların cevabı “Evet”. Online market alışverişçisi deyince Türkiye popülasyonundan farklılaşan bir profil söz konusu… Türkiye geneli profiline göre daha genç, daha kadın ağırlıklı ve AB oranı daha yüksek bir kitleden bahsediliyor. Online market alışverişi yoğunlaştıkça sosyal sınıf profili ve eğitim seviyesi daha da yükseliyor.
Online market alışverişçileri tarafından fiziksel marketlere gitme hafta içi (yüzde 40) daha çok gerçekleşiyor. Online kanaldan alışveriş yaptıklarında ise hafta içi veya hafta sonu olması daha az fark ediyor (yüzde 59).
Online alışveriş daha kolay
Online market alışverişi nedenlerinde ana temalar kolaylık, güven, kampanyalar ve hesaplı alışveriş. Online alışverişi tercih etmekteki en önemli sebep sıralamasında ise online alışverişe özel kampanyalar ilk sıraya yerleşiyor. Ürünlerin kapıya gelmesi, zamandan tasarruf ve taşımak zorunda kalmamak gibi unsurlar da büyük önem taşıyor.
Online market alışverişinin tercih edilmediği durumlar da var elbette. Ürünleri görerek, seçerek, deneyerek almak istemek (özellikle meyve, sebze, şarküteri, kahvaltılık gibi ürünlerde), teslimat ücreti ödemek istememek (özellikle gençlerde), minimum sepet tutarını dolduramamak bunların başında geliyor. Ayrıca kırmızı ve beyaz et ürünleri (yüzde 12), dondurma (yüzde 9) ve diğer soğuk zincir ürünleri de online kanallardan alırken en çok tereddüt yaşanan ürünler.
Belirli kategoriler belirli kanallarda ön plana çıkıyor
Planlı teslimat noktalarının ayrıştığı, özellikle ön plana çıkan kategoriler bulunmuyor. Tüm kategoriler bu kanallardan benzer düzeyde satın alınabiliyor. Hızlı teslimat noktaları daha çok atıştırmalıklarla, pazar yeri kanalları ise daha çok kişisel bakım, bebek bakım, kozmetik, temizlik gibi daha pahada ağır ürünlerle ayrışıyor. Geleneksel bakkalların daha çok ekmek ve içeceklerle, offline marketlerin ise özellikle gıda ve kağıt ürünleriyle ayrıştığı gözleniyor.
Peki online market alışverişi nasıl tetikleniyor, nasıl ve nerede başlıyor?
Cep telefonlarına gelen uygulama bildirimleri önemli bir tetikleyici (yüzde 24). Siteye veya uygulamaya girip ne tip kampanyalar olduğuna bakmak da alışverişi tetikleyen bir başka etken (yüzde 23). Kanallarda farklılıklar olmakla beraber, online market alışverişi öncelikle eksik giderme misyonu ile yapılıyor (yüzde 34).
Genelde akıllarında alacakları birkaç ürün oluyor (yüzde 52)
Haftalık/aylık alışveriş listesi üzerinden alışveriş yapanlar ise yüzde 34 oranında. Listeye sadık kaldıklarını söyleyenlerin oranı daha yüksek olsa da, planlanan/listelenen ürünlere eklemeler yaparak, spontan ürünler alma da oldukça yaygın bir davranış olarak verilerde ortaya çıkıyor. Özellikle de cips, kuruyemiş, tatlı/tuzlu atıştırmalık, çikolata/gofret…
Online market alışverişi genelde gün ortasında yapılıyor
Sabah erken saatler veya gece geç saatler online market alışverişi için daha az tercih ediliyor.
Online market alışverişi pratik bir süreç
Yüzde 84 cep telefonu, yüzde 81 uygulama üzerinden online market alışverişi yapıyor. Yüzde 91’i son online market alışverişini kolaylıkla tamamlamış. Alışverişler ortalama 9,2 dakika sürüyor ve çoğunlukla kesintisiz tek seferde gerçekleştiriliyor (yüzde 72). Kanallara göre değişmekle birlikte, ödeme çoğunlukla kredi kartıyla, hatta ağırlıklı uygulamaya tanımlı kredi kartıyla hızlıca yapılıyor.
Online market alışverişçileri en düşük fiyatı bulmak için araştırıyor
Online market alışverişçilerinin çoğunluğu alışveriş esnasında uygulama veya web sitesinde yer alan ürünleri birbiriyle karşılaştırıyor (yüzde 73). En düşük fiyatı bulabilmek için diğer online marketlerle de karşılaştırma yapılıyor (yüzde 63).
Promosyonlara çok duyarlı bir kitle
Ipsos’un araştırmasına göre; promosyonlar online market alışverişinde plansız alışverişi tetikleyen ana unsur, anlık alışveriş yapanların yarısı değerlendirmek istediği bir promosyon fark ederek alışverişe başladığını söylüyor. Sadece gezinmek, bakınmak için girmenin de plansız alışverişe etkisi olduğu görülüyor.
Online market alışverişileri, çoğunlukla her alışverişlerinde online promosyonlara bakıyorlar. Promosyonlara hiç dikkat etmediğini söyleyen kesim sadece yüzde 5.
