Cam tavanları yıkan kadınlar

Günümüz insanının kariyer mücadelesi verirken karşılaştığı görünmez engelleri anlatıyor “cam tavan” sendromu. Mağdurları ise çoğunlukla kadınlardan oluşuyor… International Labour Organization, dünya genelinde şirketlerin yüzde 75’inin eşit fırsat ve kapsayıcılık politikalarına sahip olmasına karşın bunun tek başına iş dünyasındaki cinsiyet dengesizliğini düzeltmeye yetmediğini açıklıyor. İş dünyasının kadın liderleri hala oldukları yere gelmek için bu cam tavanları yıkma mücadelesi veriyor. Marketing Türkiye’nin bu sayısında işte bu cam tavanları yıkan kadınlara veriyoruz sözü…

Cinsiyet eşitliği sadece kadınların değil, tüm toplumun iyiliği içindir

• Benim en büyük şansım ailemdi. Ulu önder Atatürk’ün kurduğu modern Türkiye Cumhuriyeti’nde onun değerleri benimseyen, kız erkek farkı gözetmeden kardeşime ve bana eşit eğitim olanakları veren, beni ekonomik özgürlüğümü kazanma anlamında, iş kadını olma konusunda teşvik eden, her ikisi de iş hayatında çalışarak birbirlerine hayat yolcuklarında destek olan bir anne-babanın çocuğu olarak doğduğum için çok şanslı olduğumu söylemem gerekiyor.  Okul hayatım süresince de zaten hedefim bir iş sahibi olmak ve kariyer yapmak olmuştu. Üniversite bittiğinde ise daha erken evlenme kararı almış bir arkadaşıma hiç unutmuyorum “ben evlenmeden önce hayattan beklentilerimi anlamak, bir işte çalışmak, kendi paramı kazanmak ve kariyer yapmak istiyorum. Bir araba alıp gezmek, istediğim yerlere gitmek istiyorum” dediğimi hatırlıyorum. Benim hedefim çok netti. Hiç başka alternatif düşünmemiştim. Çok kararlıydım. İki kızım bir oğlum var ve hepsini de aynı kararlılıkla, eşitlikte ve doğrultuda yetiştirdiğimi söyleyebilirim. 
• Aslında şanslı bir kariyer yolculuğum olsa da ben de “Cam Tavanlar” ile karşılaştım tabii.  Aynı yıl üniversiteden mezun olan bir erkek arkadaşım ile benzer yıl kariyer yolculuklarına başlayıp ben çocuk yapma kararı alana kadar aynı hızda ilerledik. Ancak bu karar bana en az 2 yıl kaybettirdi. Bazı terfi fırsatlarını da çocuklarım olduktan sonra kabul etmedim.  Bazı kadın çalışma arkadaşlarımın kariyerlerinde karşılarına çıkan iyi fırsatları değerlendirebilmek için bebekleri olduktan çok çok kısa bir süre sonra emzirme süreçleri tamamlanmadan işe geri döndüklerine de tanık oldum. Benim 3 çocuğum oldu. Bunlar hep insanın vereceği kişisel kararlar. 
• Toplumda cinsiyet eşitliği sadece kadınların değil, tüm toplumun iyiliği içindir, toplu fayda sağlar.  Kadının toplum ve iş hayatındaki yeri hakkındaki zamanın gerisinde kalmış olan düşünceler; eğitim, aile desteği ve çevre faktörüyle kökten değişebiliyor. Araştırmalar bize özellikle kız çocuklarının, aileleri tarafından doğru destek ve motivasyon sağlandığı taktirde teknoloji alanında bile daha fazla iş sahibi olabileceğini gösteriyor. Dolayısı ile ailelere kız çocuklarını doğru destekleyerek bu alanda pozitif motive etmelerini öneriyorum. 
• İş dünyasında yer edinmiş kadınların, araştırmada da göze çarpan sebeplerden biri olan aile sorumluluklarını yerine getirmek için işi bırakmak yerine, eşinden destek isteyerek, bu zorlukları mümkün ise işi bırakmadan aşmaya çalışacak bir yol bulmaya gayret etmelerini, iş hayatında kalmaya çalışmalarını öneriyorum. İş hayatında kariyer yapmak isteyen tüm kadınlara iş hayatında karşılaşacakları zorluklara rağmen kendi güçlerinin, kabiliyet ve yetkinliklerinin bilincinde olmalarını, özgüvenli bir şekilde kariyer hedeflerine ulaşmaktan vazgeçmemelerini, kendilerini farklı konularda da  geliştirmelerini ve ekonomik özgürlüklerinin öneminin bilincinde olup bu konudan fedakarlık etmemelerini tavsiye ederim.  

Asla vazgeçmeyen bir karaktere sahip olun

• Bizim ailemizde hissedilmese de ya da günümüzde değişime uğramaya başlasa da yine de Anadolu’da erkek egemen bir kültür hakim. Bizim gibi aile şirketlerinde de yönetimin ağırlığının bir kadına bırakılması eskiden pek söz konusu olmazdı. Ancak biz birlik olmaya, ortak akılla hareket etmenin yaratacağı katma değere ve işi en iyi kim yapıyorsa ona teslim etmeye inanırız. Yetkinlik temelli görev dağılımının şirketimiz için en doğrusu olduğunu biliriz. Aynı zamanda kadına değer veren bir aile kültürüne sahibiz. 
• Aile üyelerimiz, bana bu sorumluluğu ispatlanmış başarılar, fark yaratmaya odaklı projeler, ihracat konusundaki atılımlarım, şirkete olan katkım ama daha da önemlisi gerçekleştirilen çalışmaların ve alınan kararların gelecekte de sürekli olabileceğine inandığı için verdi. İş sonuçlarımın yanı sıra yaptığım işe olan tutkum, yılmayan tavrım, çalışkanlığım ve isabetli kararlarım da etkili oldu. 
• Çalışma hayatındaki kadınlara naçizane tavsiyem, sevdikleri ve inandıkları işi tutkuyla yapmaları, asla pes etmemeleri. Kendine has bir yol belirleyip emin adımlarla yürümeye devam eden her kadının başarılı olması da kaçınılmaz.
• Sonuç odaklı, motivasyonu bozulmayan, gerekirse hedefe gideceği yolu değiştiren ancak gitmekten asla vazgeçemeyen bir karaktere sahip olmalılar. Kısacası uzun koşu maratoncusu olmaları gerektiğini unutmamalılar. Özüne bakarsak kadınlar şefkatlerini, estetik bakışlarını, özenlerini de doğaları gereği işlerine yansıtıyorlar; hayatı güzelleştirme, anlamlı ve değerli kılma becerisine sahipler. Kadınların iş dünyasında daha fazla yer almasıyla tüm sektörlerin zorluklarla daha iyi mücadele edeceği inancındayım. 

Öncelikli ihtiyaç: Eşit hak ve ücret

• Şanslıyım ki ben iş hayatımda cam tavanlarla hiç karşılamadım. Ancak tanıdıklarım arasında yaşayanlar oldu. Bu anlamda cam tavanların genel olarak işe giriş anlarında başladığını söyleyebilirim. Çalışan annelere ihtiyaç duydukları destekler sağlanmıyor. Aynı pozisyondaki kadın ve erkek çalışanlar arasında maaş farklılıkları bulunuyor. Gerek işe alımlarda gerek yeni kariyer ve terfi fırsatlarında kadınlar ne yazık ki cinsiyetleri sebebiyle ayrımcılığa maruz kalıyor. 
• Benim iş dünyamda cam tavanlar yoktu. Bunun sebebi, iş dünyasında oldukça maskülen bir tutum sergilemem olabilir. Aynı zamanda çalışma hayatım boyunca devamlı olarak yeni şeyler öğrenmek için çabaladım ve birçok uzmanlığı birleştirmek için gayret ettim. Hep herkesten daha bilgili olmaya özen gösterdim. Edenred’de çalışmak da benim için çok büyük bir şans. Burada kadınların ve erkeklerin birlik ve dayanışma içinde olduğu, fırsat eşitliğinin yanı sıra çeşitliliğin de sağlandığı, iş yerinin herkes için adil bir yer haline geldiği, çok sesli bir çalışma ortamı bulunuyor. 
• İş dünyasında bugün kadınların en çok ihtiyaç duyduğu şey eşit hak ve eşit ücret.  Bu sebeple öncelikle iş yerlerinin herkes için adil bir yer haline geldiği, aynı pozisyondaki kadın ve erkek çalışanların ücretlerinde eşitlik anlayışının her zaman gözetildiği, kimsenin değersiz hissettirilmediği bir çalışma ortamı yaratabilmeyi başarabilmek gerekiyor. Bunu başarmak için şirketlerin eşitlik sözünü net ve gür bir şekilde verebilmeleri gerekiyor. 
• Bu konuda kadınların da haklarının ve öz değerlerinin farkına varmaları önemli. Alanlarında kendilerini herkesten daha fazla geliştirmeleri, her daim yeni bilgi ve donanımlarla beslenmeleri çok mühim. Onlara kendilerini doğru ifade etmelerini, gerektiği yerde hayır diyebilmelerini, kendi yollarından sapmadan dimdik yürümelerini ve iş dünyasındaki hiçbir olayı kişisel algılamamalarını tavsiye edebilirim.

En kalın tavanların sebebi “ceza ve korku” kültürü

• Cam tavan dediğimiz şey içine doğduğumuz aile ve yetiştirildiğimiz ortam. İş hayatındaysa şirket kültürü ve etrafımızdaki çalışma arkadaşlarımızın tecrübelerinden şekilleniyor. Aslında, etrafımızdaki her kişinin fikri bir cam tavan yaratma potansiyeline sahip. Dolayısıyla ben bu cam tavanları kişinin kendisinin yarattığına inanıyorum. “Hep alışılagelmiş şekilde” yapılan her iş, “şirket kültürü budur” bahanesinin arkasına her saklanış, eski başarısızlıklar sebebiyle alınan her ceza bir cam tavandır.
• Bu sosyal ve kültürel etkilerden ve kolay çözümlerden ancak özgüvenle sıyrılabiliriz. Cam tavanları aşmak zor değil. Kendi öz düşüncem nedir; kendi vizyonumu şekillendirirken mutlaka başkalarından pozitif anlamda beslenirim ancak her şeyi sorgulayıp daha ötesini düşünürüm, kabul edilmiş alışkanlıkları kırma cesaretini gösteririm, fikirlerini paylaşmaktan hiçbir zaman çekinmem. Başarısızlıklarla karşılaştığımda kendimi ya da ekibimi cezalandırmamaya özen gösterdim. En kalın cam tavanların sebebi ceza ve korku kültürü…
• Yüzme ve müzik hobilerimi ciddiye alıyorum ve aktif şekilde bu alanlarda çalışıyorum. Hep soruyorlar; “Bir çalışan anne olarak nasıl oluyor da bunlara nasıl vakit ayırabiliyorum? Hem anne hem çalışan biri nasıl kendine zaman ayırabilir?” Bir erkek olsam bu kadar çok sormazlardı herhalde… Bu kadın kodlamasından önce kendimiz sıyrılmalı, kendi istediklerimize odaklanmalıyız. İsteyince her şey oluyor.

Dayatılan kalıplardan kurtulmalıyız 

• En büyük cam tavan, bir tavan olduğuna, sınırlarınızın olduğuna inanmaktır bence. Varsayımlar hayatın her noktasında bizi aşağı çekiyor, insanların davranışlarını potansiyellerinin altında kalacak şekilde sınırlandırıyor. Eğer tavan var derseniz, buna inanırsanız hayatta her yerde karşınıza tavanlar çıkar. En kritik konu, toplum görüşünü kendinizin önüne koymak ve kendini yeterince ifade etmemek veya edememek. Ben bu tavanları her koşulda kendimi ifade ederek, ne söylediğime ve nasıl söylediğime eşit şekilde odaklanarak aşıyorum. İlişki geliştirmeyi iş yapmanın arkasına koymadan, hatta önceleyerek, iş yapış yöntemini geliştirme yoluna gittim. 
• Her şeyin iyi ilişki ile başladığına inanıyorum. Ama insanlar genelde bunu atlıyor. Ben atlamamak için gayret ediyorum. Kendini sınırlamak, iş tanımlarına sıkıştırmak da karşımıza cam tavanlar çıkaran unsurlar. Bu noktada önemli olan aslen herkesin ve her işin iyi fikre ihtiyacı olduğunu bilmek ve o fikre odaklanmak. “Ben ne olacağım” kaygısının yerine “problemleri nasıl aşacağım” düşüncesini koymak çok önemli.
• İş dünyasındaki kadınlara farkındalıkla, ara ara içe dönerek, içsel değerlendirme ile ast üst demeden herkesten öğrenecek bir şeyin olduğuna inanarak çalışmalarını tavsiye ediyorum. Birtakım yersiz algıların kadınlar dâhil olmak üzere tüm zihinlerden silinmesi gerektiğine inanıyorum. İşte bu noktada kadınlara da kendilerine dayatılan bu kalıplarından kurtulmak, daha atılgan olmak, kendine daha fazla değer biçmekle ilgili önemli roller düşüyor. İşi yaparken konfor alanımızdan çıkarak işi bütünsel görebilmek, stratejik bakabilmek, değişime kolay adapte olabilmek, fikrimizi söylemekten asla çekinmemek ve bu sayede de fark yaratabilmek çok önemli. 

Sanayideki cam tavanları yıkıyoruz

• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın “Sürdürülebilir Kalkınma Yolunda Kadın İş Gücü” başlıklı raporunda dikkat çeken rakam ve oranlara göre Türkiye, kurucularından biri olduğu Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’ne üye olan ülkeler arasında kadının iş gücünden en az yararlanan ülkelerden birisi.
• Diğer yandan kadınların yalnızca yüzde 23,6’sının benzer işlerde çalışan erkeklerle eşit veya daha fazla yüksek oranda ücret aldığı görülmekte. Aslında rakamların da gösterdiği gibi bugün sanayinin pek çok dalında cinsiyet eşitliği söz konusu değil. Kadınların ağır iş dallarında verimli olamayacağı ve o işin altından kalkamayacağı düşüncesi bu sonucun ortaya çıkmasında en büyük paya sahip. Halbuki kadınlar da sanayinin neredeyse her dalında önemli birçok görevi başarıyla yerine getiriyor.
• TOBB KGK olarak Sayın Nurten Öztürk başkanlığında cinsiyet eşitliği karnemizde 81 ilde sınıfta kaldığımızın farkındayız ve 81 il karnemizi düzeltmek üzere yola çıktık. Bu kapsamda çok değerli projelerimizi uygulamaya başladık ve yakında sizlerle paylaşıyor olacağız. Özellikle kadın istihdam oranının yüzde 1 olduğu sanayi sektöründe çalışmalarımız devam ediyor.
• Kadın olmanın iş hayatının birçok noktasında büyük engel olduğu görüşüne karşı çalışıyoruz. Kurumların performanslarına olumlu katkı yaptığını işimizle göstererek, sektörel sorumluluklar alarak ve tabii rol model olarak aşmaya çalışmaya devam ediyoruz.
• Öncelikle biz kadınlar kendi dünyamızdaki cam tavanları aşmalıyız. Kendimizi ikna ettiğimizde, kendimize inandığımızda size inanamayacak ve aşamayacak cam tavanınız kalmayacaktır. Cam tavanları gelecek nesillere taşımamak adına çocuklarımızın odağına insanı alarak cinsiyet ayrımı yapmadan yetiştirdiğimizde yaşanabilir bir dünyanın temellerini de gelecek nesiller için atmış olacağız.

Üretmenin kadını erkeği olmaz

• Sertrans’ın ilk yıllarında bırakın kadın ortaklı bir lojistik şirketini, ticaret hayatının genelinde kadın çalışan sayısı üzücü derecede azdı. En üzücüsü de o yıllarda konumları ne olursa olsun yaptıkları iş ve ortaya koydukları katma değer yok sayılıyordu. Bu süreçte ben de yıllarca önyargılarla mücadele eden ve cam tavanlara maruz bırakılmaya çalışılan kadınlardan birisi oldum. Ancak bu beni hiçbir zaman demotive etmedi. Tam tersine kadınların iş hayatında yer almaları, eşit haklara sahip olmaları, başka kadınlara yer ve yol açabilmeleri için hep motive etti. Kendi şirketimden başlayarak, bizzat sektörümde büyük bir değişime öncülük ettim. 
• Bu tür süreçleri aşmak için en önemli iki kelime “cesaret” ve “kararlılık”. Henüz 22 yaşında ve o günlerde erkeklerin egemen olduğu bir sektöre girme cesareti gösterdim. Genç bir kadını görmezden gelmeye çalışan insanların arasından kararlılığımla, çalışkanlığımla ve özgüvenimle çıktım. Çalışmanın ve üretmenin kadını erkeği olmadığı, istemek ve her daim gelişmek için çaba göstermenin esas olduğu bilinciyle, kararlılıkla proje üretmeye devam ettim. Günün sonunda ortaya koyulan ortak çabanın eseri olarak da ülkemizin en büyük lojistik şirketlerinden biri doğdu.
• Verilen büyük mücadelelerin sonucunda ülkemiz nezdinde geçmişe göre çok daha iyi noktadayız ancak arzu edilen noktanın da oldukça uzağındayız. Bu nedenle mücadele etmeye devam etmek, önümüze tarihsel alışkanlıklardan gelen önyargıları, kalıpları hatta bazen ateşten duvarlara dönüşebilen durumları cesaret ve kararlılıkla aşmak ve yeni normali yani hepimizin en önce insan ve eşit olduğumuz bir medeniyeti oluşturmak durumundayız.

Engelleri aşmak için kendinize inanın

• Cam tavanları dışarının yanı sıra içeride de keşfetmek önemli. Kadınların mükemmeliyetçiliğini, rol model azlığının yarattığı acabaları ve kabullenmişlikleri de saymak gerekiyor. Bu engellerden ziyade, bunlara karşı mental açıdan nasıl yaklaşılması gerektiği konusu çok daha değerli. Atletizmdeki engelli koşularına dikkat ederseniz, atletler hemen diplerinde olan engellere değil, madalya kazanma hayalini kurdukları final noktasına bakarak koşarlar.
• Herhangi bir engeli aşmak için kendinize ve yapacaklarınıza inanırsanız, kararlılıkla çıktığınız yolculuğu başarıyla tamamlayabilirsiniz. Yolculuğumun başındaki hedefim; gelecek nesillere rol model olabilmek ve hayallerinde örnek olarak yer edinebilmekti. Kariyerim boyunca karşılaştığım önyargıları ve kalıpları hedefime inancım ve onun yarattığı motivasyonla kırdım. Bilinçli iyimserliğin rutine dönüşmesinin de altını çizmek isterim, elbette bu rutin bir sonuca ulaştırmalı.
• Yeniliğe ve inovasyona açık olarak, teknolojik yetkinliklerini artırmaları kariyer yolculuklarında fark yaratmaları için önemli. Fikirlerini çekinmeden söylemelerini ve kendilerini görünür kılıp cesurca konuşmalarını öneriyorum. Kadınların toplum içindeki yerini güçlendirmeleri, eğitimlerine katkı sağlamak için projelere önayak olup aktif rol almaları çok değerli olacaktır.  Cam tavanları aşarken “erkek gibi kadın” rolüne dönüşmeden tüm benlikleriyle alan açmak için bazı önyargılara veya yargılara göğüs germeye ve hatta bunları şefkatle karşılamaya davet ediyorum.

Biz kadınlardan ilham alan bir markayız

• Kadınların  karşılarına çıkan cam tavanlar gün sonunda kişisel motivasyonlarını olduğu kadar işin hacmini ve ilerleyişini de doğrudan olumsuz yönde etkiliyor. Bu cam tavanların sonuçlarına baktığımızda ise işe yabancılaşma ve kurum ile arasında olan bağda zayıflama gözlemleniyor. 
• Akaryakıttan teknolojiye özellikle erkek çalışanın yoğun olduğu sektörlerde farklı pozisyonlarda çalıştım, görev aldım. Kariyer yolculuğumda bu değerli kurumların tamamı çeşitliliği ve özellikle kadın yeteneklerin kuruma kazandırılmasını önemsedi ve biz yöneticileri destekledi. Bu zamana kadar iş yaşantım boyunca bu vizyonla hareket eden kurumlarla çalıştığım için kendimi açıkçası çok şanslı görüyorum.
• Pazarlama odaklı ilerleyen kariyerimde; özellikle son yıllarda ülkemizde daha fazla kadının hayatına dokunan, çeşitliliğe odaklanan çalışmaların üzerinde durmaya özen gösteriyorum. Hem bireysel hem de toplumsal anlamda büyük bir sorumluluk bilinciyle ilerlememiz gerektiğine inanıyorum. Bu durum sadece bir çalışanın değil tüm çalışanların aynı yöne bakarak, sorumluluk taşıması gereken önemli bir konu. 
• Sephora olarak kadınlara iş hayatında destek ve cesaret vermekten gurur duyuyoruz. Çalışanlarımızın yüzde 80’i kadınlardan oluşuyor.  Bu oran yönetici seviyesinde yüzde 75 ve üst düzey yönetici seviyesinde ise yüzde 60’ını kapsıyor. Bununla birlikte Sephora’nın kurumsal kimliği ve sosyal sorumluluk değerleri ile uyumlu olarak kadın girişimcilere destek olmak kadınların iş hayatındaki varlığının sürdürülebilir olması için çalışmalar yapıyoruz. Kadınlardan ilham alan bir markayız ve kadınları güçlendirmek ve iyi hissettirmek adına etkimizi artırmaya devam edeceğiz. 

Cam tavanlar ön yargılardan oluşuyor

• Kadınların genel olarak önüne çıkan cam tavanlar öncelikle ön yargılardan oluşuyor. Ben de kariyerimin başında ve ortalarında “kadın işi” – “erkek işi” gibi kategorizasyonlarla ve önyargılı bakış açıları ile çokça karşılaştığımı söyleyebilirim. 23 yıldır hızlı tüketim ve perakende sektöründe olan, 15 yıldan uzun süredir ekip yöneten ve üst yönetimin bir parçası olan biri olarak bu önyargılarla savaşmak her zaman önceliğim oldu. Ben henüz bekar ve çocuk sahibi olmadığım için iş odağım her zaman daha yüksek oldu ve bu yüzden de cam tavanlarla savaşırken belki de biraz daha şanslıydım. Ne yazık ki ülkemizde hala çocuk sahibi olmak, bir erkeğin kariyerinde hiçbir sekte oluşturmazken, birçok kadın için kariyer duraklaması veya tamamen iş hayatından çıkma anlamına gelebiliyor.
• Perakende ve tüketici ürünleri sektörlerinde çalışan kadın liderlerin desteklenmesi, sayılarının artırılması ve gelişimlerine katkıda bulunmak hedefiyle çalışan LEAD Network Türkiye Derneği’nin kurucu yönetim kurulu üyelerinden biriyim. Uzun zamandır da Başkan Yardımcısı olarak görev alıyorum.  Derneğimizin yaptığı çalışmalar sektörümüzdeki farkındalığın artmasında ve rol model kişilerin öne çıkmasına çok katkı sağladı. 
• Kadınlara cam tavanları yıkabilmeleri için öncelikle çok çalışmalarını, kendi haklarını her zaman savunmalarını ve sektördeki diğer kadın çalışanları destekleyecek çalışmalarda bulunmalarını öneririm. Önyargılarla savaşmayı misyon edinmiş LEAD Network gibi bir derneğe üye olmaları iyi bir başlangıç olacaktır. Dernekte farkındalıklarını artırabilirler, kendilerine seçecekleri mentorlarla yolculuklarına farklı bakış açılarını ve deneyimleri katabilir, sunulan eğitim imkanları ile kişisel gelişimlerine katkı sağlayabilirler.

Kadın inandığı her şeyi yapabilir

• Çok sevdiğim, yeteneklerimle birleştirdiğin bir işim var. Bu anlamda kendimi çok şanslı hissediyorum. Çalışma hayatıma başladığımda ihracat ve sanayide üst düzey yönetimdeki kadınların sayısı çok azdı. Halen de bu rakam yeterli seviyede değil bence. Bazı sektörlerde kadınların potansiyellerini ortaya koyamadıklarına, yapmak istedikleri işlerden farklı alanlara yönlendirildiklerine şahit oldum. Bunun yanında benim bir de aile şirketinde çalıştığım için “Nafi Güral’ın kızı” etiketim vardı. Kariyerimin ilk yıllarında toplum ön yargıları sanırım ilk cam tavanım oldu…
• Açıkçası bunu aşmam çok zor olmadı. Değişime öncülük etmeyi ve mücadeleyi seven bir yapım var. Uzun yıllardır da kadınların girişimlerinin desteklenmesi için birçok projede yer alıyorum. Sanayide Kadın istihdamının ve gençlere ilham olacak rol model kadın sayısının artırılması ve nitelikli istihdam ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlamak amacıyla TOBB Kadın Girişimciler Kurulu tarafından hayata geçirilen “Sanayide Kadın Eli” projesi de bunlardan biri… Kadın inandığında her şeyi yapabilir. Ben çocukluktan itibaren babası ve sonrasında da eşi tarafından desteklenen şanslı bir kadındım. Evdeki sorumlulukların paylaşılması da çok önemli… Maalesef kadınlardan, işyerlerinde anne değilmiş gibi, evde de iş hayatları yokmuş gibi davranmaları bekleniliyor. 
• Çok çalıştığınız, yeterince çaba sarf ettiğiniz zaman hayallerinize ulaşabiliyorsunuz. En önemlisi vazgeçmemek ve başarısızlıklardan ders almayı bilmek… Bunun yanında merak etmek, doğru soruları sormak, iş ve özel hayat dengesini iyi kurmak, iş dünyasının başarılı isimlerinin hikâyelerini okuyarak, belgesellerini izleyerek duayenlerin tecrübelerinden çıkarımlar yapmak çok önemli.

Zihniyet devrimine ihtiyaç var

• Çok uzun yıllardır Unilever’de çalışıyorum. Bu süre boyunca kadın olduğum için “cam tavan” olarak tabir edilen herhangi bir engelle ya da herhangi bir görevin bana verilmemesi gibi bir durumla karşılaşmadım. Cinsiyet dengesinin sağlandığı bir iş ortamı oluşturmaya çalışan bir şirkette çalıştığım için kendimi şanslı hissediyorum. 
• Unilever, kadınların iş dünyasında güçlenmesi için çeşitli platformlar, destek mekanizmaları kuran; kendi harekete geçmekle kalmayıp ekosistemini de teşvik eden bir şirket. Tüm dünyada yöneticilik rollerinde yüzde 50’lik cinsiyet dengesine 2020 yılının mart ayı itibarıyla ulaştık. Türkiye’de yönetim ekibinde kadın yönetici oranını, dünya ortalamasının da ötesine geçerek yüzde 52’ye çıkardık.
• Son yıllarda kadının iş dünyasında güçlenmesi için çok önemli adımlar atılmasına karşın, hala “cam tavan” olarak nitelendirilen engeller varlığını devam ettiriyor. Oysa yapılan araştırmalar, yönetim kurullarında daha fazla kadının yer almasının daha yüksek finansal performans, daha yüksek hisse senedi değeri, daha yüksek çalışan ve müşteri memnuniyeti, yatırımcılardan daha yüksek derecede güven ve daha iyi bir şirket imajı demek olduğunu gösteriyor. 
• Erkekler ve kadınların aynı eşit şartlara sahip olabilmesi için bir zihniyet devrimine ihtiyaç var. Ancak her şeyden önce kadınlar değişimi istemeli… “Sırf kadın olduğum için bu işi bana vermezler” ya da “Kadın olduğum için bu işte başarılı olamam” gibi önyargılarla bence kadınlar kendilerini kısıtlıyorlar. Kadınlara tavsiyem, birtakım ön yargılara takılmaksızın iş hayatında ya da toplumda belirledikleri hedefler doğrultusunda yol almalarıdır.