Kripto para ve Metaverse: Heyecan unsuru mu, korkutucu mu?
Kripto para ve metaverse kavramları son bir yıl boyunca gündemden düşmedi desek yanılmış olmayız. İlk bitcoin’lerin yıllar sonra yatırımcısının yüzünü güldürmesinden bu yana onlarcası çıkan kripto para türlerinden ilk bankanın, perakende mağazasının ve etkinliklerin açılıp düzenlendiği metaverse’e kadar hayatın giderek dijital evrenlere kaydığı bir dönemdeyiz. Zamanın ruhunu yakalayanın kazanacağının öne sürülüp geride kalanların FOMO’dan kırıldığı pazarlama sektöründen bir adım uzaklaşıyoruz bugün. İş stratejilerine girmiş kripto para ve metaverse’ün B2B sektörde ve kamuoyunda ne kadar bilindiğine ve hatta daha da sadeleşerek duyulduğuna odaklanıyoruz….
14-20 Şubat tarihleri arasında IBBS Düzey-1 12 ilde; CAWI (Bilgisayar Destekli Web Anketi) ile işletmelerle 600, kamuoyuyla 2106 görüşmeyle Kuantum Araştırma tarafından gerçekleştirilen Kripto Para/Metaverse Araştırması, Türkiye’deki işletmelerin ve kamuoyunun kripto para ve metaverse kavramlarına yaklaşımlarını ölçümledi. Bu kavramları duyan duymayan oranı nedir, duyan ne biliyor, bilen ne kadar heyecanlı/korkuyor sorularının yanıtlandığı araştırma, işletmelerin “risk iştahının” topluma, büyük işletmelerinkinin ise küçük işletmelere kıyasla daha fazla olduğunu; belirsiz ve bilinmezlik halinin artık daha aşina olduğumuz kripto para piyasasında aksiyon almayı dahi sekteye uğrattığını ortaya koyuyor.
İşletmeler kripto paraya kamuoyundan daha aşina
Araştırmaya katılım gösteren 600 işletme sahibinin yüzde 92,8’i kripto para kavramını duyduğunu belirtirken bu bilgi kamuoyunda yüzde 80,1 olarak verilere yansıyor.
İşletmelerde kripto para kavramını duyan şirketlerin (553 kişi) çalışan sayısına göz atıldığında örneklemden 348’inin (yüzde 62,9) 6-20 çalışanlı şirketler olduğu öne çıkan veriler arasında.
Kamuoyuna dönüldüğünde kripto para kavramını duymuş olan 1686 katılımcının yaş gruplarına bakıldığında kripto para aşinalığında en yüksek orana sahip olan yaş grubunun 25-29 yaşlar arasındaki bireyler olduğu görülüyor. Bu grubu yüzde 86,6 ile 30-34 yaş grubu, yüzde 86,2 ile 35-39 yaş grubu ve yüzde 83,3 ile 18-24 yaşları arasındaki bireyler takip ediyor.
“Duydum” > “Yaptım”
Hem B2B sektörde hem de bireylerde kripto para kavramını duyanların oranı dramatik bir şekilde yüksek olmasına rağmen “Kripto para piyasasında hiç işlem yaptınız mı?” sorusunun yanıtı aksiyona geçenlerin sayısının bir o kadar düşük olduğunu ortaya koyuyor. Öyle ki, işletmelerde kripto para piyasasında işlem yapanların oranı yüzde 38,1 ile sınırlı kalırken bireylerde de benzer bir tabloyla bu oran yüzde 23,8 oluyor.
Kripto para piyasasında işlem yaptığını ifade eden işletmelerin çalışan sayısına bakıldığında çarpıcı bir tabloyla karşılaşıyoruz: 6-20 çalışanlı şirketler, “işlem yaptım” diyen kurumların yüzde 85,8’ini oluştururken 1-5 çalışanlı şirketlerde bu oran yüzde 29,5 ve 21-99 çalışanlı şirketlerdeyse yüzde 30… Yeniliğin beraberinde risk getirdiği genel kabulünden yola çıkarak; ne çok yeni ne de çok köklü işletmelerin gelişmekte olan şirketler kadar risk heyecanı olmadığını belirtmek mümkün. Bu temkinlilik hali verilere de yansıyor ve kripto para kavramını duymuş olan işletmelerden sadece yüzde 33,1’i kripto parayı risksiz bulduğunu belirtiyor. Riskler konusunda kararsız olanların oranı 23,9 olarak ölçülürken, riskli bulanların oranı ise yüzde 43,1…
Yatırım ritüellerine dair bir pencere açan araştırma, bireylerin kripto para piyasasını şirketlere kıyasla daha riskli bulduğunu ortaya koyuyor. “Kesinlikle riskli buluyorum” ve “Riskli buluyorum” ifadesine katılan kişilerin oranı yüzde 66,4 olarak verilere yansırken kripto paranın risksiz olduğunu düşünenlerin oranı sadece 10,9’da kalıyor.
Metaverse işletmelerin işi!
Kripto para verilerinde ortaya çıkanın aksine, konu metaverse olduğunda “Evet duydum” diyenlerin oranı kamuoyu ve işletmeler arasında farklılık gösteriyor: İşletmeler yüzde 63,1 oranında metaverse kavramını bildiklerini belirtirken bireylerde bu oran yüzde 33,5’te kalıyor.
İşletmelerde metaverse belirsizliğini koruyor…
Araştırma kapsamında katılımcılara şu üç ifadeye ne kadar katıldıkları soruldu:
- “Metaverse kavramı beni korkutuyor.”
- “Metaverse kavramı yeni iş fırsatları sunuyor.”
- “Metaverse kavramı beni heyecanlandırıyor.”
Metaverse kavramı işletmeler tarafından daha çok duyulmuş olsa da, duymak bu sefer aşinalığı ve kavramla barışıklığı beraberinde getirmiyor. Öyle ki işletmelerin yarısı metaverse’ün kendilerini korkuttuğunu belirtiyor. Bu oran kamuoyunda verilere yüzde 28 olarak yansıyor.
Yeni iş fırsatlarının metaverse ile mümkün olup olmayacağı sorulduğundaysa ise şirketlerin çoğunluğu (yüzde 55) kararsız olduğunu ifade ediyor. Ufukta istihdam fırsatı gören şirketlerin oranı sadece yüzde 16 olurken bu ifadeye katılmadığını belirten kurumların oranı yüzde 29… Bireyler ise metaverse’ün yeni iş alanları yaratmasıyla ilgili olarak daha iyimser. Yüzde 36’lık bir kısım metaverse’ün yeni iş fırsatları yaratacağı ifadesine katılırken katılmayanların oranı 37,3 olarak verilere yansıyor.
Korku seviyeleri ve istihdam öngörülerinden sonra her teknolojik gelişmede olduğu gibi heyecan da konu başlıklarımızdan olmalı. Ancak işletmeler heyecandan çok riskleri görüyor desek yeridir: İşletmelerde “Metaverse kavramı beni heyecanlandırıyor” ifadesine katılanların oranı sadece yüzde 15 ile sınırlı kalırken ifadeye katılmayanların oranı 29,4 oldu. İlginç bir veri ise ne hissetmesi gerektiği konusunda henüz kararını vermemiş olan kurumların oranının yüzde 55,3 ile çoğunlukta olması…
Konu heyecan olduğunda bireylerin yüzde 28’i metaverse’ün kendilerini heyecanlandırdığını belirtirken kararsızların oranı yüzde 24,9 oldu. İşletmeler ve bireyler karşılaştırıldığında bireylerin daha büyük bir kısmı heyecanlı olsa da metaverse konusunda heyecan duymayanların oranının yüzde 46,9 olması bireylerin kurumlardan daha kararlı olduğunu ortaya koyuyor…
Araştırma sonuçlarını yorumlayan Kuantum Araştırma Kurucusu Volkan Kılıç, “Dijitalleşme evriminin hız kazandığı günümüzde, hem toplum hem de işletme paydaşları bu gelişime ayak uydurmaya çalışıyor” diyor. “Blockchain teknolojisinin toplum ve 1-99 çalışanlı işletme sahiplerindeki yansıması yoğunlukla kripto para piyasaları olarak karşımıza çıkıyor.”
Kılıç, işletmelerin risk iştahlarının toplumdan anlamlı bir şekilde farklılaştığı öncelikli olmak üzere araştırmayı şöyle özetliyor:
- İşletme sahipleri risk iştahları yüksek bir kitle olarak yüzde 38,1’lik bir işlem yapma oranıyla toplum paydaşından (yüde 23,8) anlamlı bir şeklide farklılaşırken, işletme ölçeği bakımından detaylı analiz edildiğinde 1-5 çalışanlı mikro kobilerimizin içinde bulunduğumuz ekonomik krizden ötürü, pek çok teknolojide de olduğu gibi kripto piyasalarında da işlem yapma oranının yüzde 29,5 ile ortalamanın altında seyrettiğini gözlemliyoruz.
- Toplum paydaşı da cinsiyet bakımından detaylı analiz edildiğinde yapay zeka, veri bilimi ve pek çok teknolojideki kadının rolüne benzer olarak kripto piyasalarında da kadınların işlem yapma oranı, işlem yapanların yüzde 35,2’sini oluşturuyor ve anlamlı bir şeklide düşük seyrediyor.
- Bizi metevarse’e hazırlayan en önemli teknolojilerden biri olan blockchain teknolojisi için kripto piyasalarında temel bir ilginin olması, bu ilgiyi temel bir bilgiye dönüştürmek adına umut verici.
- Metavarse kavramı 100+ çalışanı olan ve kurumsallaşma sürecini tamamlamış işletmeler için tam bir deney(im) alanı iken, 1-99 çalışanlı işletmelerimizde karşımıza tam bir belirsizlik olarak çıkıyor. “Metaverse kavramının yeni iş fırsatları sunması”, “Metaverse kavramı beni heyecanlandırıyor” ifadelerinde yüzde 55’lik kararsız kitle dikkat çekiyor.
