Beyaz yakalılar depresif… Peki neden?
Kuşkusuz Türkiye adına oldukça zor bir yılı geride bıraktık… Ancak AGS Araştırma‘nın gerçekleştirdiği “Beyazların 2024’e Bakışı” araştırmasına göre beyaz yakalıların öngörüleri 2024’ün 2023’ü aratacağı yönünde. Yıl içerisinde enflasyon, hayat pahalılığı, yüksek vergiler ve göçmen sorunu gibi mücadele alanlarına işaret eden beyaz yakalılar enflasyonun etkilerinden kurtulmak için 2026 yılını bekliyor.
Beyaz yakalılara göre gelen yıl gideni aratacak
Türkiye’nin önde gelen holding ve kurumsal şirketlerinde profesyonel hayatını sürdüren 224 beyaz yakalının katılımıyla gerçekleştirilen araştırmaya göre; her 10 katılımcıdan 6’sı (yüzde 60,7) 2024 yılından dünya ve Türkiye adına 2023 yılına kıyasla daha az ümitli olduğunu söylerken, yeni yıldan ümitli olanların oranı yüzde 25’te kalıyor.
2024 yılında beyaz yakalılara göre Türkiye’nin en büyük sorunları enflasyon ve hayat pahalılığı (yüzde 91,1) olacak. Onu daha yüksek vergiler (yüzde 62,5) ve göçmenler (yüzde 55,4) izleyecek.
Nitelikli insan kaynağına erişim ve bölgesel savaşlar diğer sorunlar olurken, susuzluk (yüzde 16,1) ve yeni salgınlar (yüzde 12,5) son sıralarda kendisine yer buluyor.
“Enflasyon 2026’dan önce yavaşlamaz”
Beyaz yakalıların yarısına yakını (yüzde 48,2) yerel seçimlerden sonra Türkiye açısından her şeyin daha kötü olacağını düşünürken, iyimserlerin oldukça küçük bir kesim (yüzde 8,9) tarafından temsil edildiği görülüyor. Yüzde 39,3’lük bir kesim ise uzun sayılabilecek bir süre seçim olmamasını Türkiye açısından olumlu bir süreç olarak kabul ediyor.
Diğer yandan, beyaz yakalıların yüzde 39,3’ü enflasyonun ivme kaybetmesi için 2026 yılı sonrasının beklenmesi gerektiğini düşünen karamsarlardan oluşurken, onu 2024 üçüncü çeyrek (yüzde 19,6), 2024 son çeyrek (yüzde 17,9) ve 2025’in ikinci yarısı (yüzde 16,1) diyenler izliyor.
En büyük kabus yetersiz maaşlar
Araştırmanın ilginç çıktılarından biri ise beyaz yakalıların 2024 yılında kariyerlerinden beklentilerine ilişkin. Buna göre yüze 39,3’lük bir kesim 2024 yılında kariyerlerinden ümitli olduğunu söylüyor. Kariyerinden ümidi olmayanların oranı ise yüzde 35,7’yi buluyor.
Her 4 beyaz yakalıdan biri ise kariyerinin 2024 yılındaki akıbeti hakkında kararsız olduğunu ifade ediyor.
Kariyerle ilgili en büyük üç endişe ise sırasıyla yetersiz maaş (yüzde 51,8), hedefsiz-motivasyonsuz kalmak (yüzde 46,4) ve yetersiz özlük hakları (yüzde 30,4) olarak sıralanıyor. İşten ayrılmak ve istediği firmaya geçememek ise yüzde 17,9’luk bir oranla öne çıkan endişe kaynakları arasında.
En az vurgu yapılan endişenin ise yetkilerin azaltılması (yüzde 12,5) olduğu dikkat çekiyor.
2024’te cüzdanlar gıda ve sağlık için aşınacak
Beyaz yakalılara 2024’te en çok hangi kalemler için bütçe ayıracakları sorulduğunda gelen yanıtlarda enflasyonun etkileri hissediliyor. Buna göre beyaz yakalıların yüzde 60,7’si gıdaya, yüzde 42,8’i sağlığa ve yüzde 41,1’i ise kiraya daha çok harcayacağını söylüyor. Diğer öne çıkan cevaplar ise ulaşım (yüzde 35,7), eğitim (yüzde 33,9), giyim-ayakkabı ve aksesuar (yüzde 30,4) ve tatil (yüzde 30,4) oluyor. Beyaz yakalıların yüzde 10,4’ü 2024’te en az bütçeyi kitap için ayıracağını belirtiyor.
Beyaz yakalıların geleceğe yönelik pozitif gündemlerinde ise “spora başlama”, “yeni bir hobi edinme” ve “iş değiştirme” planları var. Favori yatırım araçları ise altın (yüzde 57,1) ve döviz (yüzde 53,6) olacak.
Şirketlerin yarısı fırsatlar için tetikte olacak
Araştırma kapsamında birçoğu şirketinde orta-üst seviye yönetici olan beyaz yakalılara şirketlerinin 2024 yılındaki genel eğilimleri de soruldu ve buna göre iş dünyası duygu barometresi yüzde 48,2’lik bir oranla “fırsatlar için tetikte”yi gösterdi. Onu iştahlı büyüme yanlıları (yüzde 25) ve temkinli bekleyişe devam (yüzde 16,1) diyenler izledi.
2024’ün karamsar havasını dağıtmak mümkün
Araştırma sonuçlarını kamuoyu için değerlendiren AGS Global Kurucusu ve CEO’su Ahmet Güler, beyaz yakalıların karamsar bakışının sürdüğünü belirterek, “2023’te Cumhuriyetimizin 100. yılını kutladık. Bu yıl aynı zamanda derinleşen enflasyona, yüzyılın felaketi 6 Şubat depremlerine ve Ortadoğu’daki vahşete de tanıklık ettik. Şirketlerimizin beyni konumundaki beyaz yakalılar başta enflasyon olmak üzere bu zorlu yılın sonunda oldukça yorulmuş ve karamsar duruyor. Üstelik enflasyonun etkisini yitireceği tarih konusunda da çok iyimser değiller. Yetersiz maaş endişelerini de düşündüğümüzde, bu durum onları başta altın ve döviz olmak üzere farklı yatırım araçlarına yönlendirecek gibi gözüküyor. Kariyer konusunda genel eğilim ise birbirine yakın durumda. Finansal sıkılaşma eğiliminin süreceğini düşündüğümüzde beyazların tüm toplum gibi canının bir süre daha sıkılacağı açık. Ancak karar vericilere ve özel sektöre düşen, nitelikli beyin gücüne erişimin bu kadar zor olduğu dönemde bu cevheri küstürmemek ve başta maaş, özlük hakları ve aidiyeti besleyecek yaklaşımlarla sorunlarına kulak vermek olacaktır. Ancak bu sayede 2024’ün karamsar havasını bir nebze olsun dağıtabilmek mümkün” sözlerini kullandı.
Araştırmanın Metodolojisi:
130 ülkede operasyon yürüten bağımsız pazar ve kamuoyu araştırma şirketi AGS Global tarafından 26-30 Aralık 2023 tarihleri arasında online yöntemle gerçekleştirilen araştırma, beyaz yakalıların 2024 yılından beklentilerini kadraja alıyor.
