Dönüşümün öncü Markaları

“Çevrenin Koruyucuları” dosyasının ilk bölümünde FM Halkla İlişkiler, İçerik ve İletişim Danışmanlık Kurucu Ortağı Fülay Yaşa Keskin öncülüğünde “dönüşümün” daha iyi bir dünya için neden bir zorunluluk olduğundan şirketlerin üretimdeki sorumluluğuna ve dönüşüm hareketlerine kapsamlı bir bakış atmıştık. Şimdi ise bu hayal için elini taşın altına koyanlar ve dönüşümün gücüyle Çevrenin Koruyucusu olan markalar var sırada… Gelin “Dönüşümün öncü markaları” neler yapmışlar ve yapıyorlar birlikte inceleyelim…

OMO – Paylaşmak Güzeldir

İklim krizinin çocuklar üzerinde ne kadar etkisi olduğunu saptamasının ardından OMO kelimenin tam anlamıyla benzersiz bir proje hayata geçirdi. Marka 2022 yılında, yıllardır kullandığı “Kirlenmek güzeldir”, söylemini “Paylaşmak güzeldir”e dönüştürerek ilkin okul önlerine geri dönüşüm kutularını yerleştirdi. Evdeki plastik atıkları toparlayan çocuklar bu kutuları doldururken, farkındalık temelden yukarı doğru yayılmaya başladı. Kutularda biriken plastikler de projenin ilk beş ayında Ağrı ve Trabzon’da iki oyun parkına dönüştü.

Bu süreçte 6 Şubat depremleri meydana gelince OMO, projesini yaraları birlikte sarabilmek misyonuyla bölgeye taşıdı. Oyunun iyileştirme gücüne olan inancıyla OMO, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Hatay’daki çocuklarla beş oyun parkını buluşturdu. Yeni oyun parkları için çalışmalarına devam eden OMO “Değişim sensiz olmaz” diyerek herkesi atık plastiklerini geri dönüşüm kutularında biriktirmeye davet ediyor.

Samsung – Balıkçı Ağı

Samsung, 2022 yılında sürdürülebilirlik ve inovasyonu birleştirerek çevreye katkı sağlayan önemli bir ilke imza attı. Şirket, okyanustaki balıkçı ağı atıklarından ve plastiklerden yeni bir malzeme geliştirdi. Geliştirilen bu malzeme Samsung Galaxy cihazlarının üretiminde kullanılmaya başlandı.

Samsung, okyanuslardaki atık balıkçı ağlarının yeniden işlevlendirilmesiyle geliştirilen malzeme sayesinde çevresel ayak izini en aza indirerek Galaxy kullanıcılarını sürdürülebilir yaşam tarzı konusunda desteklemek üzere gerçekleştirdiği “Galaxy for the Planet” yolculuğunda başarılı bir adım daha atmış oldu.

Marka, tek kullanımlık plastikleri ortadan kaldırmaya ve geri dönüştürülmüş malzeme (PCM) ve kâğıt gibi diğer çevreye duyarlı malzemelerin kullanımını yaygınlaştırmaya yönelik yaklaşımı tüm cihazlar için geçerli olacağını taahhüt ediyor…

Ebebek – Gelecek Bebeklerin

Ebebek, “Gelecek Bebeklerin” sloganıyla atıksız bir dünya için 10 ildeki 11 mağazasında “baby me Deterjan Dolum İstasyonlarını” konumlandırdı.

İstasyonlar sayesinde ebebek bugüne kadar 2 bin 877 adet deterjan, bin 355 adet yumuşatıcı, 934 adet emzik-biberon temizleyicisi ve 707 adet leke çıkarıcısı olmak üzere toplamda 5 bin 873 adet plastik şişeyi çöp olmaktan kurtardı.

Projeyle bugüne kadar 2 bin 400 tekil kullanıcıya ulaşıldı. ebebek, Sorumlu Üretim ve Tüketim (SKA) politikası kapsamında 2030’a kadar önleme, azaltma, geri dönüşüm ve tekrar kullanma yoluyla katı atık üretiminin önemli ölçüde azaltılması sözü veriyor.

Ruffles – Re-Play

Kullanılmış cips paketleri, artık çöpe gitmek yerine “Ruffles Re-Play” ile toplumsal faydaya dönüşüyor. Pepsi, yeni projesi RePlay’le cips paketlerini dönüştürerek, sürdürülebilir futbol sahaları hayata geçiriyor. İlk saha deprem bölgesi Şanlıurfa’da 2023 yılında kullanıma açıldı.

Ruffles Re-Play kapsamında aynı zamanda “Kızlar Sahada” projesiyle de güçler birleştirilerek hem kız çocuklarının hem de Türkiye’de kadın futbolunun gelişimine katkı sağlanıyor. Şanlıurfa’da hayata geçen bu projeyle dokunulan ve değişen hayatlar, umutlar “Paketlerden Sahalara” adıyla belgeselleştirilerek BluTV’de yayınlandı ve daha geniş bir kitlede farkındalık uyandırmayı başardı.

MNG Kargo – Atık Lastikleri Sürdürülebilir Malzemelere Dönüştürme Projesi

MNG Kargo, karbon ayak izini ve dağıtım altyapısının çevresel etkisini azaltmak amacıyla yeşil teknoloji şirketi Laska ile 2023 yılında iş birliği gerçekleştirdi. Araçlarında kullanım ömrünü tamamlamış lastiklerin çevre dostu yöntemlerle ileri dönüşümünü sağlayan MNG Kargo, ikinci yılına girdiği proje kapsamında 37 bin 180 kilogram ağırlığındaki 2 bin 38 lastiğin yenilikçi ileri kazanım yöntemleriyle dönüşümü sağlandı. Proje kapsamında yaklaşık 24 ton CO2 emisyonunun, ürünleriyle 33 ton CO2 emisyonunun, fosil yakıtların yerine kullanılabilecek yaklaşık 17 ton yenilenebilir yakıtla aynı miktarda fosil yakıt tüketiminin, karbon siyahı üretiminden kaynaklı yaklaşık 26 ton ham petrol tüketiminin, karbon siyahı üretimiyle iklime yüzde 79-84 oranıyla etki eden CO2 emisyonunun önüne geçildi.

Aksa Jeneratör – Bel Yastığı

Çevreye bırakılan atıkları azaltmayı amaçlayarak bir ileri dönüşüm projesi başlatan Aksa Jeneratör, proje kapsamında üretimden çıkan temiz atık süngerler ile bel yastığı üretmeye başlayarak döngüsel ekonomiye katkı sağlıyor.

Bu ileri dönüşüm projesini cinsiyet eşitliği anlayışına ithafen kadın girişimcilerle birlikte yapan Aksa Jeneratör hem kadın girişimcilere destek oluyor hem de aylık ortalama 2 bin kg süngerin atık olmasına engel olmayı planlıyor. Şirket, bu yıl kurumsal karbon ayak izi hesabı çalışmalarını başlatarak, 2030 yılında karbon nötr olmayı hedeflediğini de kamuoyuyla paylaşmıştı.

Anadolu Efes – Malty

Sürdürülebilirlik stratejisinin bir parçası olarak döngüsel ekonomiyi odağına alan Anadolu Efes, endüstrinin yan ürünü olan malt posasının fonksiyonel malt lifine dönüştürülebilmesi için 2020 yılından bu yana AR-GE çalışmaları yürütüyordu. Geride bıraktığımız yıl ise ileri dönüşüm yöntemiyle katma değerli bir ham madde olan fonksiyonel malt lifini gıda sektörüne kazandırdı.

“Anadolu Efes Girişim Atölyesi”nden doğarak ticarileşen ilk girişimi Malty, geçtiğimiz yıl Türkiye’nin ilk ileri dönüşüm atıştırmalığı Malty Bites’ı üretti. Malty, Global FoodTech500 listesinde Türkiye’den seçilen iki girişimden biri. Aynı zamanda Upcycle Food Association (USA) ve FoodValley (EU)’in Türkiye’den seçilen ilk ve tek üyesi. Türkiye’nin ilk ileri dönüşüm atıştırmalığını üreten Malty, her bir paketiyle 19 litre su tasarrufu sağlıyor.

TEGV – Atma Bağışla

TEGV, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Yetkilendirilmiş Kuruluş olarak görevlendirilen Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİ- SAD) ile ortak hareket ederek 2017 yılında hayata geçirdiği “Atma Bağışla Projesi” kapsamında evde, okulda, iş yerinde kullanılmayan e-atıklar TEGV’e bağışlanıyor.

Bağışlanan e-atıklar, 902 513 042 koduyla PTT aracılığıyla anlaşmalı geri dönüşüm tesisine ücretsiz olarak gönderiliyor ve projeyle doğanın korunmasına katkı sağlanırken bağışlarla elde edilen gelirle imkânı kısıtlı çocukların TEGV’de nitelikli eğitim desteği alması sağlanıyor.

Projenin başladığı 2017 yılından bugüne kadar 5 binden fazla çocuğa nitelikli eğitim desteği sağlandı. Proje kapsamında bugüne dek 540 tondan fazla e-atık toplandı ve 25 binden fazla kargo gönderisiyle e-atıklar taşındı. 7 yıldır devam eden Atma Bağışla Projesi, Türkiye Kurumsal Sorumluluk Derneği’nin “Sürdürülebilirlik Kalkınma Amaçlarına Değer Katan Ödülleri” kapsamında Atık Yönetim kategori ödülüne ve Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından “Sürdürülebilir İş Ödülü”ne de layık görüldü.

CarrefourSA – “Yaşam İçin Doğrusu”

CarrefourSA “Yaşam İçin Doğrusu” söylemi doğrultusunda geri dönüşüm konusunda çalışmalarına ağırlık vererek gıda dışı tüketim ürünlerinde geri dönüşüm malzemelerinden üretilen ürünleri raflarına taşıyor.

Geri dönüşümden elde edilen ürünler arasında yer alan “Carrefour Eco Planet Mangal Kömürü” hiçbir ağaç kesilmeden bir tarım atığı olan fındık kabukları kullanılarak üretilirken; geri dönüştürülmüş kağıtlardan üretilen tuvalet kağıdı ve kağıt havlu ürünlerinde de ağaç kesimi yapılmıyor. Şeker kamışından elde edilen bioplastikler ile üretilmiş geri dönüştürülebilir fırça sapı ve hint yağı bitkisinden elde edilen malzemeler ile üretilmiş “Carrefour Ecoplanet Diş Fırçası” da doğa dostu ürünler arasında yer alıyor.

Su kaynakları ve çevre koruma bilinciyle sadece 2023 yılında yaklaşık 10 ton atık yağı geri dönüşümle Tohum Otizm Vakfı’na bağışlayan marka, aynı zamanda gıda atık projesi ile de 2023 yılında 250 tondan fazla gıda ve gıda dışı ürünü kurtararak Gıda Kurtarma Derneği aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine ulaştırmayı başardı.