Uzmanlardan markalara metaverse tavsiyeleri

Çok değil, daha birkaç ay oldu metaverse kavramı hayatımıza gireli. Ne var ki daha avatarlar ortada yokken sanal ayakkabısından şişme montuna kıyafetler hazır edildi, var olmayan şehirlerde araziler satın alındı. Meta, bu kavramı ortaya atıp geri çekildiği andan itibaren merakları cezbedilen markalar, kendilerine bir yer bulabilmek için vakit kaybetmeden sanal evrene ilk adımlarını attı. Buraya kadar her şey iyi hoş, ama gerçekten hiç bilinmeyen bir evrene adım atarken nelere dikkat etmek gerekiyor? Markaların metaverse’te yere sağlam basmasının yolu ne? Kısacası; markaların nereden başlaması gerekiyor? Sektörün önde gelen isimleri metaverse ve getirdiği fırsatları konuşuyor…

Kısa vadeli yatırımlar silinip gidecek

• Aslında uzun zamandır oyunlarda oyun içi eşya, karakter, bonus gibi değerlerin alım satımına dayanan çok büyük bir ekonomi var. 2020 yılında 173 milyar doları aşan bu ekonominin, metaverse platformları ve NFT’lerle birleşerek, 2026 yılı itibarıyla dünya çapında 400 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor.
• Bu açıdan yaklaşıldığında en yakın fırsatlar; markaların metaverse platformlarla anlaşarak kullanıcı tecrübesini arttırmaya ya da farklılaştırmaya yönelik sanal hizmet ya da ürünler sunması olacak diyebiliriz. Uzun vadede ise markaların bu dünyaların içine kendi hizmet alanları doğrultusunda entegrasyonları gerçek hayatla bağlantılı şekilde gerçekleşecek. Yani gerçek hayatta aldığınız bir ürün ya da hizmet, markanın anlaşmalı olduğu metaverse içerisine etki edecek. Metaverse orta ve uzun vadede firmaların, bireylere dönük değer üretebileceği, çok geniş bir iş yelpazesi oluşturabileceği ve yatırım yapabilecekleri bir ortam haline dönüşecek.
• Yapılacak yatırımın markayla bağlamının kuvvetli olması çok önemli. İletişimin marka imajına ve söylemine hizmet etmesi temel kriter. Önümüzdeki dönemde; yatırımın yapılan metaverse içinde kullanıcı faydasının sağlayabilmesi ve markaya rekabetten farklılaşma sunulabilmesi kritik değer noktası olacak. Kısa süreli ve tek seferlik yapılan metaverse yatırımları dinamik olan bu dünyada hızlıca silinip gidecektir. Bu nedenle yapılan çalışmaların mutlaka uzun vadeli olarak ilerlemesi gerektiğini düşünüyoruz.
• Biz de bu yöndeki stratejilerimizi oluşturarak iş birlikleri için atacağımız adımlara yön çiziyoruz. Bunun dışında Akbank Sanat kendi alanında en güçlü markalarımızdan biri. Bazı sergilerimizin NFT bağlantılı olarak metaverse içerisinde açılması şu aşamada üzerine çalıştığımız konulardan.

Tüketici etkileşimini bambaşka bir boyuta taşıyacak

• İlk kez 1992’de bir bilim kurgu romanında dile getirilen bu kavram, bilgi teknolojilerinde ve muhtelif yaratıcı endüstrilerde pek çok yeniliğe ilham verdi. Yakın tarihte oyun tabanlı uygulamalar öne çıkmış olsa da metaverse evreninin bundan sonra sosyalleşmeden eğlenceye, alışverişten birlikte çalışmaya önemli değişimleri tetikleyeceğine inanıyoruz.
• “Digital native” jenerasyonun toplam nüfus içinde artan payı, ödeme sistemlerinde devam eden yenilikler, artık neredeyse tamamen mobil bazlı işleyen pek çok iş sürecini göz önüne aldığımızda metaverse tüketici etkileşimini bambaşka bir boyuta taşıyabileceğini düşünüyoruz. Pazarlama dünyasının dinamikleri yeniden tasarlanabilir, bu yetenekler perakende ve sağlık sektörleri gibi birçok alanda kuralların yeniden yazılmasına neden olabilir.
• Markaların öncelikli ajandası deneyim yaratmak ve bu deneyimi mümkün olabildiğince farklılaştırmak. Doğru bir stratejiyle yaklaşıldığında metaverse daha samimi, sürekli ve gerçek zamanlı birebir etkileşim alanları yaratmaya imkan veren yapısıyla tam da bu amaca hizmet ediyor. Merkeziyet kavramını tamamen ortadan kaldırıyor ve sadece finansal anlamda değil iş yapış şekillerinde bile şirketlere yön verecek yaklaşımlar getiriyor. Aynı zamanda bazı teknolojilerin genel norma dönüşme hızları gerçekten baş döndürücü. Blockchain teknolojilerinde de gördüğümüz bu hıza hazır olmak durumundayız. Devinim halinde bir öte evrenden bahsediyoruz. Bunun için zihniyet olarak yenilikleri içselleştirerek, şirket ve marka stratejilerine adapte edebilecek çeviklikte, dinamik ve esnek olabilmeliyiz.
• TAV Operation Services olarak birincil önceliğimiz uçtan uca kusursuz müşteri deneyimi yaratabilmek. Metaverse’e bu deneyimi ileri bir boyuta taşıma fırsatı olarak bakıyoruz. TAV Havalimanları Holding’in havalimanı deneyimini metaverse dünyasında taşıma vizyonu dahilinde biz de hizmet kapsamımızda yer alan noktaların dijital simülasyonunu yaratabileceğimizi düşünüyoruz. Metaverse 20 ülkeye yayılmış bizim gibi küresel operasyonlara sanal toplantılar veya NFT galerileri gibi inanılmaz fırsatlar sunuyor. Burada yaratıcılığın sınırı da yok ki bize en heyecan veren süreç burada başlıyor.

İlk olmak yeterli değil

• Bu yeni evrende ‘‘ilk’’ olmak değerli bir paye olarak görülebilir ama marka iletişimi adına sürdürülebilir stratejiler ve nitelikli yaratıcı fikirlerle birleşmediği sürece geçici bir pazarlama yatırımı olmaktan öteye gitmeyecektir. Bu sebeple iş modelimizi 3 temel fazda ele alıyoruz. Strateji, Kreatif ve Teknoloji olarak dikeylere ayırdığımız aşamalardaki ihtiyaçlar ve çözüm süreçleri markalar özelinde farklılaşıyor.
• Strateji dikeyinde markaların metamarka stratejilerini oluşturduktan sonra meta-kullanıcı deneyimlerini tasarlıyoruz. Kreatif dikeyinde meta-stratejimiz ve kullanıcı deneyim tasarımımız ışığında gamification fikirleri, evren spesifik projeler, avatar/item guideline’ları ve 2d/3d materyaller yaratıcı süreçleri oluşturuyor. Teknolojide ise marka metaverse’lerinin teknoloji ve tasarımsal oluşumunu, evren assetlerinin dizayn ve meta-mimari odaklı tasarımını, yapay zeka-bot ve ILLUSORR assetleri ile tasarlanmasını, teknik ve dizayn entegrasyonunun yapılmasını ve metaverse deneyiminin kurum içi eğitimini oluşturuyoruz.
• Mikro lansmanımız sonrasında metaverse evreninin markalar ve yatırımcılar tarafından bu kadar hızlı reaksiyon alması bizler ve global partnerimiz ILLUSORR için cesaret verici. 2022 yılı içerisinde hem Türkiye’ de hem de globalde imza atacağımız metaverse projelerini duyurmak için sabırsızlanıyoruz. ILLUSORR ile birlikte Londra merkezli başlattığımız “ME” devrimini İstanbul ve Londra’ dan sonra Toronto ve Dubai’ye taşıyarak metaverse’ün yaratıcı ekosisteminde öncü ajans olmak için çalışıyoruz. 2023 yılında ise metaverse odaklı prodüksiyon, oyun, eğitim ve ürün lansmanları gerçekleştirmeyi planlarımıza aldık.

Meta odaklı mimari deneyimler oluşturuyoruz

• İnsan dikkatini çekmek geleneksel reklamlardan dijital reklamlara nasıl geçiş yaptıysa şimdi de metaverse reklamlara geçiş yapacak. Metaverse, daha önce hiç olmadığı kadar gerçek hayata yakın, sürükleyici bir deneyimle tüketicilere doğrudan erişime izin verecek.
• Dünyanın ilk tasarım odaklı metaverse teknoloji şirketi ILLUSORR olarak stratejik partnerimiz STANDBY ME ile sunduğumuz servis ve hizmetler aracılığıyla markalarla iş birlikleri kuruyor, markalarını, ürünlerini ve hizmetlerini metaverse’e taşımak konusunda uzmanlık sunuyoruz.
• ILLUSORR’da meta mimari odaklı deneyimler oluşturuyoruz. Bu bağlamda bugüne kadar şehirler, kurum ve kuruluşlar, markalar, sanatçılar ve çok çeşitli paydaşlar ile projeler geliştirdik ve geliştirmeye devam ediyoruz. St. Petersburg Hermitage Müzesi, ABB Robotics, Crypto Rave, BMW gibi markalarla geliştirdiğimiz projelerde ILLUSORR’un kurucuları meta-mimarlar Sara El Jamal, Oleg Soroko, Faisal U-K ve benim liderliğimde farklı sektörde tasarım odaklı birçok global proje geliştirdik.
• 2021 yılında STANDBY ME stratejik ortaklığıyla hizmetlerimizi pazarlama dünyası ekseninde odaklayıp İngiltere, Kanada, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye’ye genişleterek global büyüme vizyonumuzu ortaya koyduk. STANDBY ME ve ILLUSORR olarak 2022 sonuna kadar Türkiye’de 7 makro projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Yakın zamanda hayata geçecek projelerle Türkiye’yi markalarının Metaverse Evrenleri ile buluşturmak için ILLUSORR ekibi olarak sabırsız ve heyecanlıyız.

Neyi, nasıl farklı yapabileceğinizi netleştirin

• Metaverse şu anki hâliyle internetin 90’lı yılların başındaki hâline benziyor. Ortada, yeni bir teknoloji var markalar da bunun iş hedeflerine, tüketicilerine sunmak istediği değere nasıl katkıda bulunacağını hatta, mevcut iş modeline nasıl entegre olacağını öğrenmeye çalışıyor. Markaların konfor alanlarından çıkmalarını sağlayacak olan metaverse, tüketicilere ulaşmak için daha yaratıcı çözümler geliştirip deneyimlemelerini de beraberinde getirecek.
• Öncelikle markaların metaverse’te kısa ve uzun vadede neden bulunmaları gerektiği, tüketicilerine ve kendilerine nasıl bir değer yaratacağı sorularına cevap aramaları önem taşıyor. Metaverse’te var olurken “neyi, nasıl farklı yapabileceklerini” netleştirmeleri gerekiyor. Büyük resmi kafalarında canlandırarak kısa, orta ve uzun vadede neleri yapabileceklerini ve karşılığında ne elde edebileceklerinin planını ortaya koymaları da aynı ölçüde önemli. Her aksiyon aynı anda hayata geçemeyeceği için bu planları dene-yanıl yöntemiyle mümkün olduğunca esnek bir şekilde hazırlamak, uzun vadede bu yeni kültürün aşılanmasında kritik bir rol oynayacak.
• Şu anda yukarıda söz edilen fazlarda, yani işin başındayız. Neden-nasıl olmalıyız sorusunun cevapları ve yaratacağımız değerlerin detayları üzerinde çalışıyoruz. Birkaç başlangıç noktası belirledik. Bu da bize hangi alanlara odaklanmamız gerektiği konusunda yön gösteriyor. Mevcut aşamada mükemmeliyetçiliğe takılmadan bu alanları çalışıyor, bu dünyada yerimizi alıp denemeler yaparak öğrendiklerimizle daha büyük değerler sunmak istiyoruz.

İnternetten sonraki en büyük devrim

• Metaverse, pazarlama ve iletişim dünyasıyla içli dışlı olan herkesin üzerine düşündüğü, anlamaya ve aksiyon almaya çalıştığı yeni gerçeğimiz. Dijital bir devrim olan Web 3.0’ın emekleme dönemindeyiz. Hatta belki de internetin keşfinden bu yana, en büyük sanal ilerlemeyi yaşıyoruz.
• Her dijital yenilik, pazarlama fırsatlarını ve risklerini de beraberinde getiriyor. Sanal ve fiziksel gerçekliğin yakınsandığı metaverse, tüketicilere yeni deneyimler sunarken markalara da kitleleriyle temas edebileceği yeni bir alan yaratacak. Metaverse evreni, çok kanallı pazarlama stratejilerinde önemli iletişim fırsatları doğuracak. İnternet teknolojileri bilgiye erişimi demokratikleşen bir hamle olarak hayatımıza girmişti. Sanal gerçeklik cihazlarının fiyatları erişilebilir noktaya geldiğinde, metaverse evreni de deneyimi demokratikleştirecek. Evrendeki avatarımızlae fiziksel dünyanın sunduğu deneyim imkanlarının ötesine çıkabileceğiz. Gerçek dünyayla sanal evrenin iç içe geçtiği akışkan bir dönem bizi bekliyor. Deneyimin farklılaştığı ve çeşitlendiği yerde olmak bizler için büyük heyecan.
• Karşı karşıya olduğumuz dönüşümü, “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir” sözü üzerinden okuyorum. Metaverse ile iletişim şekli, davranışlar, etkileşim ve hayatın birçok alanındaki ezberlerinin değişeceği aşikar. Bu nedenle, bugünkü deneyimi metaverse’e taşımanın ötesinde, metaverse dünyasının içinde markayı nasıl konumlandıracağımız önem kazanıyor. Bu doğrultuda gelişmeleri yakından takip ediyor, yeni deneyim alanlarına Boyner markasını taşımak adına, stratejilerimizi oluşturuyoruz.

Pazarlamanın yeni sınırları keşfediliyor

• Metaverse’ün pazarlama kanal ve olanaklarını, bildiğimiz konvansiyonel pazarlama sınırlarının ötesine taşıyacağını, pazarlama departmanlarını yaratıcı yöntemler bulmaya, bu sanal evrende pazarlamanın yeni sınırlarını bulmaya ve bu sınırları zorlamaya sevk edeceğini düşünüyorum.
• DNA’sında dijitalleşme olan bir e-ticaret şirketi olarak Hepsiburada açısından bakarsak yapay zekâ, makine öğrenmesi gibi öncü teknolojilere yaptığımız yatırımlarımıza ek olarak metaverse kavramıyla ilgili gelişmeleri de yakından takip ediyoruz.
• Örneğin kısa süre önce hayata geçirdiğimiz “Yüzünde Gör” uygulamamızı, Hepsiburada’nın metaverse evrenine ısınma hazırlıklarından biri olarak değerlendirebiliriz. E-ticaret sektöründe ilk ve yepyeni bir kullanıcı deneyimi olarak arttırılmış gerçeklik teknolojisi kullanarak hayata geçirdiğimiz Yüzünde Gör uygulamamızla, müşterilerimiz diledikleri zaman, diledikleri yerde yüzlerce makyaj ürününü uygulama üzerinden kendi yüzlerinde deneyebiliyor, nasıl göründüğünü test edebiliyor ve beğendiklerini satın alabiliyorlar.
• Tabii metaverse’ün önünde hâlâ uzun bir yol var. Dolayısıyla topyekûn bir hazırlıktan ziyade, markaların metaverse kavramını ve bu alandaki gelişmeleri yakından takip etmeleri ve en azından zihnen kendilerini bu kavrama şimdiden alıştırmaları gerektiğini düşünüyorum.
• Hepsiburada olarak geleceğin dünyasına hazırlanıyor ve yatırımlarımızı artırarak sürdürüyoruz.

Metaverse sınırsız fırsatlar sunuyor

• İletişim modellerimizde gerçek ve sanalın dijital evrimle entegre olduğu noktada hayatımıza giren metaverse, iletişimde ve satış kanallarında yepyeni opsiyonların, bunun da ötesinde yepyeni iş modellerinin hayatımıza gireceği sınırsız bir dünya.
• Yepyeni bir mağazacılık anlayışı, izleyici rekoru kıracak konserler ya da her şeyi korkmadan deneyimleyebilme fırsatı bekliyor bizi. Gerçekliğin sınırlamalarının ortadan kalktığı bir dünya gerçek insanlara açılıyor ve markalara sınırsız fırsatlar sunuyor.
• Doğru metaverse stratejileri, konuyu en baştan ele alıp farklı dinamiklerle düşünmeyi gerektiriyor. Sınırların, gümrüklerin olmadığı yeni bir evrende ticaretin doğru temellerini, blockchain ve kripto para teknolojilerini, farklı taraflarıyla masaya yatıracak finansal çözümlemelere hazır olmakla atabiliriz.
• Web 3.0, 5G ve giyilebilir teknolojilerde olası gelişmeler, alıştığımız veri analiz modellerini hayatımızdan uzaklaştırabilir. Stratejileri oluştururken, NFT de gözden kaçmaması gerekenlerden.
• Bu evrenin yeni iş modelleri üzerinde yeniden inşa edilecek markaların, finansal ve teknolojik değişimlere hazırlıklı olmaları ve doğru konumlanması gerekiyor.
• Fizik kuralları dahil, tüm kuralları baştan yazılacak bir dünyada, etik tartışmalarına neden olabilecek birçok konudan, veri güvenliği ve fikri mülkiyet gibi daha somut sorunlardan da bahsedebiliriz.
• Markaların itibar açısından temel görevi bu alanlarda azami hassasiyeti göstermek.