Crowdsourcing (kitle kaynak kullanımı) nedir?
Kitle kaynak kullanımı, işletmeler ve kuruluşlar için büyük bir grup insanın bilgi ve becerilerinden yararlanmanın yolu olan, oldukça popüler bir metot. Bu metotla kuruluşlar, görevleri veya projeleri kalabalık bir gruba yaptırarak çeşitli uzmanlık ve bakış açılarına erişebilirler. Teknoloji, pazarlama, tasarım ve araştırma dahil olmak üzere bir dizi sektörde başarıyla uygulandığı gözlemlenen kitle kaynak kullanımını sizler için anlattık.
Crowdsourcing nedir?
Kitle kaynak kullanımı, şirket içi çalışanlardan ziyade büyük bir grup insandan katkı talep ederek ihtiyaç duyulan hizmetleri, fikirleri veya içeriği üretmenin bir yoludur. Bu metot uygulanırken büyük bir görev veya proje daha küçük ve yönetilebilir görevlere bölünür ve bu görevler üzerinde çalışmak üzere kalabalık bir grup işe alınır. Sistem, aynı zamanda işletmelerin ve kuruluşların küresel bir çalışan havuzuna erişmelerine ve operasyonlarını hızlı ve verimli bir şekilde ölçeklendirmelerine olanak tanır. Kitle kaynak kullanımı dünyanın dört bir yanındaki insanlara uzaktan çalışma, esnek saatler ve büyük projelere katkıda bulunma fırsatları sunar. Sadece çalışanlar için değil, işverenler için de birçok avantajı bulunan bu sistem, dijitalleşmeyle birlikte popülerliğini giderek artırıyor.
Şirketler için avantajları nelerdir?
Farklı uzmanlık alanlarına erişim: Şirketler, görevleri ya da projeleri bireylerden oluşan bir kalabalığa yaptırarak, şirket içinde sahip olamayacakları çeşitli uzmanlıklara ve bakış açılarına erişebilirler.
Maliyet tasarrufu: Kitle kaynak kullanımı, genellikle bir projeyi tamamlamak için ek personel işe almaktan daha uygun maliyetli bir çözüm olabilir.
Hız ve verimlilik: Kitle kaynak kullanımı, şirketlerin geleneksel işe alım süreçlerinden geçmesine gerek kalmadan geniş bir yetenek ve kaynak havuzundan hızlı ve verimli bir şekilde yararlanmasına olanak tanır.
Artan yenilikçilik: Geniş bir grup insandan fikir ve çözüm talep ederek, şirketler daha geniş bir yelpazede daha yaratıcı ve yenilikçi fikirlere erişebilir.
Geliştirilmiş müşteri memnuniyeti: Kitle kaynak kullanımı, şirketlerin müşterilerinden ve paydaşlarından değerli geri bildirimler ve içgörüler toplamasına yardımcı olabilir ve bu da ürünlerin ve hizmetlerinin kalitesinin artmasının önünü açabilir.
Artan marka bilinirliği ve sadakati: Daha geniş bir topluluğu ürün ve hizmetlerin geliştirilmesine dahil ederek şirketler marka bilinirliğini ve bağlılığını artırabilir.
Hem çalışanlar hem de işverenler için zorlukları
Son yıllarda, görevlerin veya projelerin genellikle internet aracılığıyla geniş ve dağıtılmış bir grup insana yaptırılmasının popüler bir iş modeli haline dönüşmesiyle birlikte, bu iş gücünü kullanmanın zorlukları ve sınırlamaları da gündeme geliyor.
Bir çalışan için crowdsourcing’in en önemli zorluklarından biri geleneksel ve tam zamanlı olarak istihdam edilmek yerine proje bazında işe alınmanın neticesinde, çalışma sürekliliğinin ve güvencesinin olmamasıdır. Bu durum çalışanlar için belirsizlik hissiyatına yol açabilir ve kariyerlerinde plan yapmalarını zorlaştırabilir. Ayrıca kitle kaynaklı çalışanlar, işsizlik sigortası veya sağlık hizmetleri gibi geleneksel çalışma biçimlerinde sahip olunan haklara erişemeyebilir.
Crowdsourcing ile ilgili bir başka zorluk da sömürü potansiyeli olarak öne çıkıyor. Zira şirketler uzaktan ve geleneksel istihdamın koruma yöntemlerine sahip olmayan çalışanlara daha az ödeme yapabilirler. Bu durum dibe doğru bir yarışa yol açabilir, çünkü çalışanlar işi güvence altına almak için daha düşük ücretleri kabul etmeye istekli olabilirler.
Kitle kaynaklı olarak yapılabilecek görev türlerinde de sınırlamalar vardır. Yüksek düzeyde uzmanlık veya özel bilgi gerektiren karmaşık görevler kitle kaynak kullanımı için uygun olmayabilir, çünkü gerekli becerilere sahip kalabalık bir çalışan grubu bulmak ve şirketin değerli bilgilerini paylaşacak güven ortamını tesis etmek kolay olmayacaktır. Ayrıca, yüz yüze etkileşim veya yüz yüze iş birliği gerektiren görevler kitle kaynak kullanımının verimliliğini düşürebilir.
Şirketlerin kitle kaynaklı işgücü kullanmanın etik sonuçlarını göz önünde bulundurmaları ve çalışanlara adil davranılmasını ve ihtiyaç duydukları koruma ve yardımlara erişebilmelerini sağlamaları önemli olacaktır.
En yaygın crowdsourcing çeşitleri
Mikro görev kitle kaynak kullanımı:
Mikro görev kitle kaynak kullanımı, genellikle çevrimiçi bir platform veya ağ aracılığıyla küçük, birbirinden farklı görevlerin veya projelerin büyük bir grup insana verilmesi sürecini ifade eder. Bu kişiler şirket veya kuruluşun içerisinden değil dış kaynak (outsource) olarak görevlere dahil olur. Görevler genellikle basittir ve çok sayıda kişi tarafından hızlı ve verimli bir şekilde tamamlanabilir. Mikro görevlere örnek olarak ses kayıtlarının yazıya dökülmesi, görüntülerin etiketlenmesi, verilerin doğrulanması veya çevrimiçi arama yapılması verilebilir.
Kitlesel fonlama:
Kitlesel fonlama, bir proje veya girişim için çok sayıda insandan, genellikle internet aracılığıyla küçük miktarlarda finansal destek toplamanın bir yoludur. Bireylerin veya kuruluşların, bir platform aracılığıyla çok sayıda insandan küçük katkılar talep ederek belirli bir proje veya hedef için fon toplamasına olanak tanıyan bu alternatif finansman şekli son dönemlerde oldukça popüler bir hale geldi.
Kitlesel fonlama kampanyalarının genellikle yeni bir ürünün geliştirilmesi veya yaratıcı bir projenin finanse edilmesi için para toplamak gibi belirli bir hedefi olur.
Bağışçılar genellikle katkıları karşılığında maddi veya manevi bir ödül alır. Kampanyalar genellikle bağışçılara katkıları karşılığında bitmiş ürünün bir kopyası, ürünün özel bir baskısı gibi ödüller veya teşvikler sunar. Bağış büyüdükçe ödüllerin büyüklüğünün de artması proje sahibinin daha büyük kaynaklar elde etmesine yardımcı olabilir.
Fikir kitle kaynak kullanımı:
Fikir kitle kaynak kullanımı, genellikle çevrimiçi bir platform veya ağ aracılığıyla büyük bir grup insandan fikir talep etme sürecini ifade eder. Sorunlara çözüm bulmak, yeni ürün veya hizmet fikirleri üretmek veya iyileştirme için geri bildirim ve öneriler toplamak gibi çeşitli amaçlarla yapılabilir. Fikir kitle kaynağında, bireyler veya kuruluşlar bir zorluk veya soru yayınlayabilir ve farklı kişileri fikirleri veya önerileriyle katkıda bulunmaya davet edebilir. Amaç, çeşitli potansiyel çözümler veya fikirler üretmek için farklı bir grup insanın kolektif bilgilerinden, deneyimlerinden ve yaratıcılığından faydalanmaktır. Fikir kitle kaynak kullanımı, müşterilerle, çalışanlarla veya diğer paydaşlarla etkileşim kurmanın ve değerli içgörüler ve geri bildirimler toplamanın etkili bir yollarından biri olarak görülür.
Kitle kaynak kullanımına nasıl başlanır?
Birçok şirket ve kişi için bugün kitle kaynak kullanımı göz ardı edilemez bir caziplikte. Ancak büyük bir kitlenin yarattığı bir kalabalığın içerisinde kaybolmak oldukça kolay olabilir. Bu kalabalığı kontrol etmek, onlardan en optimize şekilde faydalanabilmek planlı ve programlı olmayı gerektiriyor. Sizler için kitle kaynak kullanımına başlayan kişiler için en önemli adımları derledik. Ancak, her bireyin veya şirketin ihtiyaçları ve kaynakları değişkenlik gösterir. Dolayısıyla sıraladığımız liste herkes için geçerli olabilecek başlangıç adımlarını içerir.
Projenin tanımlanması: Bir kitle kaynak girişimi başlatmanın ilk adımı, projenin veya görevin net bir şekilde tanımlanması. Bu, projenin amaç ve hedeflerinin yanı sıra tamamlanması gereken belirli görevleri de içermeli.
Grubun belirlenmesi: Tanımlama aşamasından sonra, proje üzerinde çalışacak kişilerin belirlenmesi gerekiyor. Bu belirli bir grup birey olabileceği gibi, genel halk veya belirli bir çevrimiçi topluluk gibi daha genel bir kitleden de oluşabilir.
Platform seçilmesi ve analizi: Kitle kaynak kullanımı için çevrimiçi pazar yerleri ve sosyal medya platformları da dahil olmak üzere çeşitli aracı kurumlar mevcut. Projeye uygun olabilecek tüm platformların incelenmesi ve değerlendirilmesiyle hedef kitleye uygun bir platform seçilebilir.
Projenin açıklanması: Kitlenin belirlenmesi ve bir platformun seçilmesinden sonra, projenin ve tamamlanması gereken görevlerin net bir şekilde iletilmesi oldukça önemli. Bu beklentiler yazıya dökülmeli ve oluşturulan çizelgeler işle ilgili tüm yönergeleri, hedefleri ve belirlenen tarihleri içermeli.
Projenin yönetilmesi ve izlenmesi: Proje ilerledikçe, amaç ve hedeflere ulaşıldığından emin olmak için yapılan işi yönetmek ve izlemek gerekli. Bu süreç geri bildirim almayı, görevleri veya son tarihleri ayarlamayı veya projenin başarılı olmasını sağlamak için ek destek sunmayı içerebilir.
Görüldüğü üzere, bir kitle kaynak girişimi başlatmak dikkatli bir planlama ve yönetim gerektirir, ancak titiz bir planlamayla hareket edildiğinde büyük bir grup insanın kolektif bilgi ve becerilerinden yararlanmak isteyen işletmeler ve kuruluşlar için değerli bir araç.
Gelecek: Kitle kaynak kullanımı iş yapma biçimimizi nasıl şekillendirebilir?
İş yapmanın geleceği son yıllarda oldukça ilgi çeken bir konu ve bu tartışmanın bir yönü de kitle kaynak kullanımının iş yapma biçimimiz üzerindeki potansiyel etkisi. Kitle kaynak kullanımı, şirketlerin çalışma şekli üzerinde halihazırda önemli bir etkiye sahip.
Kitle kaynak kullanımının işin geleceğini değiştirmesinin bir yolu, çalışanlar için yeni fırsatlar sunması olarak görülüyor. Geleneksel bir çalışma ortamında, çalışanlar kendi şirketleri veya sektörlerindeki iş fırsatlarıyla sınırlı. Ancak kitle kaynak kullanımı ile çalışanlar çeşitli şirketler ve kuruluşlar için projelere veya görevlere katılabilir, iş olanaklarını genişletebilir ve portfolyolarına çeşitlilik kazandırabilir. Bu çeşitlilik uzun vadede çalışanlar için daha tatmin edici ve çeşitli kariyerlere yol açabilir.
Kitle kaynak kullanımının işin geleceğini değiştirmesinin bir başka yolu da çalışanlar için esnekliği ve özerkliği arttırması. Geleneksel bir çalışma ortamında, çalışanların genellikle belirli saatlerde çalışması ve belirli bir programı takip etmesi gerekir. Kitle kaynak kullanımı ile çalışanlar kendi şartlarına ve programlarına göre çalışma fırsatına sahip olarak iş-yaşam dengeleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilirler. Özellikle pandemi döneminde edinilen esnek saat alışkanlığı, bu özerkliğin artmasına olan talebi güçlendiriyor.
Kitle kaynak kullanımı, çalışanların yaptıkları iş için ücretlendirilme şeklini de değiştirebilir. Geleneksel bir çalışma ortamında, çalışanlara genellikle zamanları ve çabaları için bir maaş veya saatlik ücret ödenir. Ancak kitle kaynak kullanımında çalışanlara genellikle proje veya görev bazında ödeme yapılır ve bu da becerilerine ve uzmanlıklarına göre potansiyel olarak daha fazla kazanmalarına olanak tanır. Bu, çalışanlar için daha adil bir ücretlendirme sağlayabilir ve onları becerilerini sürekli olarak geliştirmeye teşvik edebilir.
Görüldüğü üzere, kitle kaynak kullanımı yeni fırsatlar sunarak, esnekliği ve özerkliği artırarak ve ücretleri iyileştirerek çalışanların çalışma şeklini değiştirme potansiyeline sahip.
