Nöropazarlamaya ihtiyaç artıyor
Pazarlama ile biraz olsun ilgilenen herkesin son yıllarda adını sıklıkla duyduğu kavramların başında geliyor “Nöropazarlama”. Zira hem ulaştığı ekonomik boyutuyla hem de sahip olduğu potansiyelle sektör oldukça umut vadediyor. Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi/ Connectome Nöropazarlama ve Danışmanlık Şirketi Kurucusu Doç. Dr. Dinçer ATLI, MEF Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üy. Tuna ÇAKAR ve Connectome Nöropazarlama ve Danışmanlık Şirketi Araştırma Asistanı Berkay HAVUK hazırladıkları “Nöropazarlama Sektör Raporu” ile hem sektörün bugününe hem de geleceğine ışık tutuyor. Gelin bu raporu birlikte inceleyelim…
Pandemi etkisindeki dünyada nöropazarlama sektörünün zorlukları
Öncelikle günümüzde hangi sektör üzerine değerlendirme yapacak olursak olalım 2019 yılı Aralık ayının başında Çin’in Wuhan bölgesinde, görülüp tüm dünyayı etkisi altına alan dünyamızın yaşadığı en ağır sağlık ve ekonomi temelli, krizlerden birine neden olan Covid 19 pandemi koşulları nöropazarlama araştırmaları için veri toplama zorluklarını beraberinde getirirken küresel tedarik zincirinde yaşanan kesinti bu dönemde nöropazarlama araştırma cihazı üretimi yapan şirketler üretimde de üretim ve dağıtımda birtakım zorluklar getiriyor. Bu bağlamda nöropazarlama sektörüne baktığımızda sektörü nispeten oyuncu sayısının az olduğu orta derecede rekabetçi bir sektör olarak tanımlayabiliriz.
2020 Yılında nöropazarlama sektörünün dünyadaki toplam büyüklüğü: Sektör 2020 yılında 1,2 Milyar USD iken büyümeye devam edecek
Bu orta derecede rekabetçi sektörde NMSBA Neuromarketing Network verilerine göre tüm dünyada beş kıtada yüz otuz civarı nöropazarlama şirketi bulunuyor.
Covid-19 krizinin tüm sancılarının görüldüğü 2020 yılında Research and Markets pazarlama araştırmaları şirketine göre ise küresel nöropazarlama sektörünün toplam büyüklüğü 1,2 Milyar USD olarak tahmin edilirken 2027’ye kadar yüzde 8,8’lik bir bileşik yıllık büyüme oranı (Compound annual growth rate-CAGR) ile sektörün 2,2 Milyar USD bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor.
Bu çerçeveden nöropazarlama sektörünün genel görünümüne baktığımızda; Mordor Intelligence şirketinin Neuromarketing Market Growth, Trends, Covid-19 Impact, and Forecasts (2021- 2026) raporuna göre ise nöropazarlama sektörünün 2021-2026 yılları arasında Dünya’da yüzde 15,6 oranında bileşik yıllık büyüme oranı (CAGR) yakalayacağını öngörülüyor.
Türkiye’de ise nöropazarlama sektör büyüklüğü ile ilgili bir mali veriye ulaşılamıyor. Türkiye’de nöropazarlama alanında cihaz üretimi yapan bir şirket bulunmuyor. Nöropazarlama araştırmaları çoğunlukla reklam ölçümlemelerinde kullanılıyor. Türkiye’de kişisel araştırmalarımız ile tespit ettiğimiz nöropazarlama şirketi sayısı yedidir.
Dünya’da ve Türkiye’de pazar araştırma şirketleri halen büyük ölçüde anket, yüz yüze mülakat, odak grup gibi klasik araştırma yöntemlerini kullanıyor.
Nöropazarlama araştırma şirketleri ve nöropazarlama cihaz üreticileri açısından Kuzey Amerika sektörün lider bölgesi
Nöropazarlama araştırma şirketleri ve nöropazarlama cihaz üreticileri açısından Kuzey Amerika sektörün lider bölgesi iken sektörün en hızlı büyüdüğü bölge ise Asya Pasifik bölgesi. Kuzey Amerika’yı Avrupa ve Asya-Pasifik bölgeleri izliyor. Nörobilim alanında artan yatırımların ve bölge genelinde çok sayıda çözüm sağlayıcısının varlığı nedeniyle Kuzey Amerika ve Amerika Birleşik Devletleri’nin 2021-2026 yılları arasında da nöropazarlama pazarını domine etmeye devam etmesi bekleniyor (Mordor-Intelligence, 2020; Research&Markets-Inc., 2021).
Nöropazarlama teknolojileri sektörü büyüyecek
BCC Research şirketinin gerçekleştirmiş olduğu Neuromarketing Technologies: Global Markets raporuna göre ise nöropazarlama teknolojileri sektörü global olarak 2015 yılında 21,0 milyon dolara ulaşmışken, Sektörün 2016’da 22,0 milyon dolardan 2021’de 50,3 milyon dolara ulaşması ve 2016’dan 2021’e yüzde 18,0 bileşik yıllık büyüme oranında (CAGR) artması öngörülüyor.
Nöropazarlama sektörü pazar bölümlemesi
Nöropazarlama Sektöründe pazardaki oyuncular ve araştırma konuları açısından baktığımızda sektörü ilk olarak Teknoloji Bazlı Nöropazarlama Pazarı olarak adlandırmak mümkündür. Bu piyasafMRl, EEG, Eye Trekking, PET, MEG gibi cihaz üretimi ve satışı ile ilgili pazarı ifade ediyor. İkincisi; Sunulan Hizmet ve Çözümlere Dayalı Olarak Nöropazarlama Pazarı: ürün geliştirme, müşteri deneyimi ve müşteri bağlılığı çözümleri pazarıdır. Üçüncüsü ise; nihai kullanıcı fikrine dayalı olarak Nöropazarlama Pazarı ise perakende, sağlık hizmetleri, yiyecek, içecek ve tüketici elektroniği olarak sıralanıyor.
Nöropazarlama sektöründe en çok kullanılan cihaz göz izleme (Eye Trekking) cihazı
Nöropazarlama sektöründe kullanılan cihazlar açısından pazar eğilimlerine baktığımızda günümüzde göz izleme teknolojisinin pazar için önemli bir itici faktör olduğu görülüyor. Bu teknoloji, özellikle her saniyede çok fazla bilginin üretildiği TV reklamları için çok önemli. Bu nedenle, göz izleme teknolojisinin 2021- 2026 dönemi boyunca nöropazarlama teknolojisinde önemli bir pazar payına sahip olması bekleniyor. Greenbook Directory araştırmasına göre, şu anda, göz izleme teknolojisi diğer nöropazarlama teknolojilerine göre sektör genelinde kullanımdaki yaklaşık yüzde 38’idir (Mordor-Intelligence, 2020).
Dünyanın ilk taşınabilir MRI cihazı üretildi
Sektör adına diğer önemli bir gelişme ise 2020 yılında Dünyanın ilk taşınabilir MRI cihazı satışa sunuldu. JAMA Neurology dergisinde yayınlanan bir çalışma, dünyanın ilk taşınabilir MRI cihazını yoğun bakım ortamında test eden umut verici sonuçlar paylaşıyor. Gelişmelere bakıldığında söz konusu cihazın nöropazarlama araştırmaları amacıyla kullanılabilmesi önümüzdeki süreç içerisinde mümkün olacak gibi gözüküyor.
Neuromarketing sözcüğünü dünya genelinde en çok aratanlar Güney Amerika ülkeleri
Ocak 2004–Nisan 2021 yılları arasında Google Trends bölgelere ve ülkelere göre neuromarketing sözcüğünü Dünya’da en çok aratan bölgeler Güney Amerika bölgesi ve bu bölgedeki ilk on ülke sırası ile Peru, Guatemala, Nikaragua, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador
Panama, El Salvador, Honduras ve Bolivya’dır. Nöropazarlama sözcüğü ile yapılan diğer aramalar, Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Asya ve Avustralya ve yer yer Afrika’ya ait.
Neuromarketing sözcüğünü Türkiye’de en çok aratan ilk üç şehir: İstanbul, Ankara ve Bayburt
2004–2018 Yılları Arasında Google Trends Türkiye İllere göre Neuromarketing sözcüğünün aranma sıklığına baktığımızda en çok arama yapan iller ise sırasıyla; İstanbul, Ankara, Bayburt, Bilecik, Aksaray, Osmaniye, Bolu, Çorum, Malatya ve Antalya.
Nöropazarlama ve gelecek: Sektörde yapay zeka kullanımı artacak
20 senelik bir geçmişe sahip nöropazarlama alanında son 5 senelik dönemde yapay zeka yöntemlerinin kullanımı yaygınlaşmaya başladı. Yapay zeka yöntemlerinin nöropazarlamada kullanılması önümüzdeki 10-15 senelik süreçte giderek yaygınlaşması öngörülüyor. Geleneksel yaklaşımlarda uzman görüşü çerçevesinde şekillenen deney paradigmaları daha ön plandayken yapay zeka yöntemlerinin devreye girmesiyle uzmanın yerini veri-odaklı analiz ve tahminleme yapabilen yapay zeka yaklaşımları almaya başlıyor. Örneğin Support Vector Machine (“Destek Vektör Makinesi”) denilen istatistiksel öğrenme teorisi ve yapısal riski en aza indirmek ilkesi ile hareket eden yapay zeka öğrenme yöntemi sınıflandırma ve regresyon problemlerinin çözümü için etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor. Bu yöntem, deney model üzerinde yapılacak geliştirmelerle modeli performans olarak daha da başarılı hale getiriliyor.
Bu çerçevede, veri bilimi uzmanlarına olan ihtiyacın artacağını söyleyebiliriz. Ortaya çıkması muhtemel olan temel zorluk ise başarılı modeller geliştirebilmek için daha yüksek miktarda veriye ihtiyaç olması. Şirketlerin bu konuda ayrıca yatırım yapması ve daha yüksek miktarda daha temiz veri toplamak için bütçe ayırması gerekebilir. Fakat yapılacak bu yatırım daha başarılı modeller kurulmasını sağladığı ve daha kesin sonuçlar verdiği takdirde finansal anlamda geri dönüşü mümkün olacaktır.
