Tüketicinin 2025 bütçe planı: En çok neye harcama yapacak, nelerden kısacak?
Hızla yükselen yaşam maliyetleri karşısında tüm toplumun bir biçimiyle ekonomiste dönüştüğü 2024 geride kaldı ve yeni yıl da yeni maaşlarla geldi. Peki, değişen fiyatlar, belirsizlik yaratan ekonomik koşullar ve artmaya devam eden yaşam maliyetleri, tüketicilerin karar alma mekanizmalarını nasıl şekillendiriyor? En çok hangi gider kalemlerinde tasarruf yapılıyor, hane ekonomisinde aslan payını hangi harcamalar alıyor? Hepsi ve daha fazlasının yanıtları Marketing Türkiye için Sia Insight’ın gerçekleştirdiği “Tüketicilerin Bütçe Planları” araştırmasında…
Temkinli günlerden panik alışverişine, birikimden “bugün almazsam yarın hiç alamam” hissine uzanan tüketici yolculuğunda “enflasyon” giderek normalleşiyor ve tüketici standartları, alışkanlıkları yeniden şekilleniyor.
Marketing Türkiye için Sia Insight’ın gerçekleştirdiği “Tüketicilerin Bütçe Planları” araştırması gösteriyor ki her 10 kişiden 6’sı bu yıl hane ekonomisinde bir değişiklik beklemiyor. Tabloya bir de her 10 kişiden 9’unun asgari ücrete, memur ve emekli maaşlarına yapılan zamları yetersiz bulması eklenince tasarruf ve gider kalemlerinde “kısıtlama” kaçınılmaz oluyor. Peki, tüketicinin 2025 bütçe planları bize neler söylüyor? Hangi sektörleri daha durağan bir yıl bekliyor, aile içi bütçe planlamaları nasıl pay ediliyor? Vazgeçilen alışkanlıklar neler ve tüketiciler bu yıl kendilerini nasıl şımartmayı planlıyor? Gelin rakamlar ışığında soruların yanıtlarına birlikte bakalım…
Ülke ekonomisi nereye gidiyor?
Araştırmada katılımcılara ülke ekonomisinin 2025’te nasıl şekilleneceği sorulduğunda birbirine oldukça yakın üç oran karşımıza çıkıyor. Her 10 tüketiciden 3’ü önümüzdeki bir yıl içinde ülke ekonomisinin iyileşeceğine inanırken, yaklaşık 4’ü ekonomik koşulların kötüleşeceğini düşünüyor.
Geriye kalanlar ise ekonomik durumun mevcut seviyede kalacağını öngörüyor. Ekonomik durumun iyiye gideceğini düşünenler arasında kadınların, kötüye gideceğini düşünenler arasında ise erkeklerin oranı daha yüksek.
“Bizim evin ekonomisi durağan”
Katılımcılara kendilerinin ve ailelerinin ekonomilerinin bu yıl nasıl şekilleneceği sorulduğundaysa yüzde 62’lik bir kesim aynı kalacağını ön gördüğünü ifade ediyor.
Geriye kalan kesimse neredeyse tam olarak ikiye bölünüyor ve yarısı daha iyiye gideceğini, diğer yarısı daha kötüye gideceğini belirtiyor. Tıpkı ülke ekonomisine dair öngörülerde olduğu gibi hane halkının ekonomisinin daha iyiye gideceğini düşünenler içerisinde kadın katılımcıların oranı daha yüksek.
İlk kısılan harcama kalemleri hangileri?
Sosyoekonomik statüsü fark etmeksizin tüm tüketici gruplarının dahil olduğu “tasarruf” eğilimi tüm harcama kalemlerinde kendisini gösteriyor. Öyle ki 17 farklı kategorinin 12’sinde yüzde 50’nin üzerindeki harcamalarını azalttığını belirtiyor katılımcılar.
Katılımcıların yüzde 93’ü kültürel harcamalarında kısıtlamaya gittiğini belirtirken, yüzde 90’ı teknoloji harcamalarını ve eğlence harcamalarını azaltacağını söylüyor. Yüzde 88’lik bir kesim dışarıda yeme-içme harcamalarını kısacağını, yüzde 86’lık bir kesimse çanta, kemer, gözlük gibi aksesuar harcamalarında daralma olacağını söylüyor.
Ülkenin yalnızca yüzde 3’ü birikim yapabiliyor…
Katılımcıların yüzde 86’sı hanelerinde aylık gelirin ancak giderlerini karşılayabildiğini ifade ediyor. Yüzde 11’lik bir kesim “gelirimiz giderlerimize yetmiyor” derken aylık gelirleri ile giderlerini karşılayıp üzerine bir de birikim yapabildiklerini ifade edenlerin oranı ise yalnızca yüzde 3’te kalıyor…
10 kişiden 9’u “maaş zamları yetersiz” diyor!
Yeni yılla birlikte asgari ücret, memur ve emekli maaşlarındaki ücret artışları da belli oldu. Ancak yapılan zamlar katılımcılar tarafından yeterli görülmüyor. Öyle ki her 10 kişiden 9’u mevcut zamları yetersiz bulduğunu söylerken, yeterli bulduğunu ifade edenlerin oranı yüzde 2’de kalıyor.
Yanıtları sosyoekonomik sınıfların kırılımına göre incelediğimizde ise D grubunun tamamı “zamlar yetersiz” derken, AB SES grubunda yaklaşık her 10 kişiden 1’inin mevcut zamları yeterli bulduğu görülüyor.
Maaşlar sonraki ayı görmüyor…
Tüketicilerin yüzde 40’ı maaşıyla bir sonraki aya kadar idare edebilirken, yüzde 28’si 2 hafta içinde, yüzde 25’i ise 3 hafta içinde maaşını tükettiğini ifade ediyor. Hal böyleyken markaların ayın ilk iki haftasında sunacakları kişiselleştirilmiş tekliflerin daha anlamlı olabileceğini söylemek mümkün.
Maaşlar nereye gidiyor?
Katılımcılar aylık harcamaları içerisinde en büyük payı mutfak giderlerinin aldığını ifade ediyor. Giyim harcamaları ve kişisel bakım harcamaları ikinci ve üçüncü sırayı alırken, sosyalleşme ve eğlence harcamaları en az bütçe ayrılan alan olarak karşımıza çıkıyor.
Her 5 kişiden 1’i bu yıl kendini “araba alarak” ödüllendirmek istiyor!
Katılımcılara 2025 yılında kendilerini nasıl ödüllendirmeyi düşündükleri sorulduğunda katılımcıların yüzde 19’u “araç alımı” yanıtını veriyor. Yüzde 12’lik bir kesimde tatil ve seyahat bu yılın ödülü olarak öne çıkarken yüzde 11 için ev almak en büyük ödül olacak.
Araştırmanın Metodolojisi
Marketing Türkiye adına Sia Insight’ın gerçekleştirdiği Tüketicilerin Bütçe Planları Araştırması’nın saha çalışması 9 – 16 Ocak 2025 tarihleri arasında Fİ Araştırma tarafından yapıldı. Araştırma kapsamında metropol illerinde yaşayan 18-64 yaş aralığında, kadın ve erkek 415 tüketici ile görüşüldü.
Marketing Türkiye Şubat sayısını okumak için TIKLAYIN
