Türkiye nasıl voleybol ülkesi oldu?
Önce 2020 Tokyo Olimpiyatları ardından da 2021 Avrupa Voleybol Şampiyonası’nda gösterdiği başarılarla adeta tüm ülkenin en büyük mutluluk sebebi oldu Filenin Sultanları. Onlar başarı merdivenlerini tırmandıkça maç günlerinde şehir meydanlarına dev ekranlar kuruldu, nefesler tutuldu. Peki, nasıl oldu da Türkiye bir voleybol ülkesi oldu? Yıllardır süregelen hem kulüpler hem de Milli Takımlar seviyesindeki başarının ardındaki sır ne? Voleybolun destekçisi markalar bu yolculukta nasıl bir rol oynadı? Gelin bu büyük başarıyı hep birlikte inceleyelim…
Türkiye 100 yılı aşan bir voleybol kültürüne sahip… Günümüzde Türkiye Voleybol Federasyonu’nun köklü yapısı ve konumu; asırlık spor kulüplerinin profesyonel düzeydeki voleybol şubeleri, Vakıfbank ve Halkbank gibi kurumların, Eczacıbaşı gibi Türk sanayisinin önde gelen kuruluşlarının voleybola 1960’lı yıllardan bu yana verdikleri destekleri artırması gelinen başarının ilk adımlarını attı. Bugün dünyanın en iyileri arasında yer alan liglerimiz ülkenin dört bir yanına kadar uzanıyor. Var olan bu başarı da elbette Milli Takımlarımıza yansıyor. Kadın Voleybol Milli Takımımız uzun zamandır dünya sıralamasında A.B.D, Brezilya ve Çin’den sonra dördüncü sırada kendisine yer bulurken, Erkek Milli Takımımız dünya sıralamasında ilk 20’de adından söz ettiriyor. Dünyaca ünlü voleybolcularımız şampiyonalarda MVP ödüllerini topluyor, yabancı-yerli en iyi antrenörler liglerimizde görev alıyor…
Markalar destek verdi, voleybol şahlandı
Voleybol ülkesi olma yolculuğunda sacayağının üçüncüsü ise sporun destekçisi markalar… Vestel, Orkid, Opet, AXA Sigorta, Misli.com, Amway, BTC Türk, Porçöz, İşbir Yatak, Supradyn gibi sponsor desteklerinin giderek artması liglerimizin ve oyuncularımızın markalaşması adına önemli roller oynadı. Tüm bunların ardından kaptanın güçlü duruşu, Ebrar’ın, Zehra’nın karakterlerini ruhlarını oyuna yansıtmaları, maç sonrası harika mesajları, pandemi koşullarında yaşanan zor günlerde istikrarlı başarıları, güzel oyunları ve güzel enerjileriyle hepimize umut ve moral vermeleri de bizi “Voleybol Ülkesiyiz” noktasına getirdi. 2021 yazında Türk halkının kalbi voleybolcularımız için attı. Meydanlarda, parklarda futbol için kurulan ekranlar voleybol maçları için kuruldu. İlk kez Türkiye voleybol ile yattı, voleybol ile kalktı. Pek çok insan hayatında ilk kez voleybol maçı izledi. Hatta öyle ki birer gün arayla oynanan Kadın Voleybol Milli Takımı’nın reytingi A Milli Futbol Takımı’nın reytingini ikiye katladı… Hepimiz sevinçten ağladık, gururlandık. Sosyal medya platformları kutlamalarla, yorumlarla doldu taştı. Manşetler, ekranlar voleybolla doldu. Kadın Voleybol Milli Takımımız tarihi başarıları ile Türkiye’nin gururu, yıldızı oldu.
Olimpiyatlardan sonra voleybola ilgi yüzde 170 arttı
Filenin Sultaları peş peşe gelen başarılarıyla gündem oluşturmaya devam ederken, voleybola olan ilgideki artış medya verilerine de yansıdı. Medya Takip Merkezi’nin Marketing Türkiye için yaptığı analizlere göre Türkiye’nin ve hatta dünyanın en popüler sporu olan futbolun göründüğü haberlerde geçtiğimiz yıla oranla yüzde 33 artış gözlenirken, voleybolun göründüğü haberlerde yaşanan yüzde 170 oranındaki artış dikkat çekiyor. Medya Takip Merkezi’nin, 15 bini aşkın basın, TV ve internet mecrasında, 10 Haziran-10 Eylül 2021 tarihleri arası yaptığı taramalara göre; voleybol, son 3 ayda 100 bin 788 haberde görünerek Türkiye’nin en önemli gündem maddelerinden biri oldu.
Filenin sultanları ilham veriyor
Filenin Sultanları’nın üstün başarıları en çok çocuklara ilham veriyor. armut.com’un verilerine göre Voleybol özel dersi talepleri genelde 8 – 12 yaş arası çocukları kapsıyor. Geçen seneye oranla marjinal bir büyümenin gözlemlendiği özel derslerde; 2020 Temmuz ayına göre yüzde 250, 2019 Temmuz’a göre yüzde 460 artış yaşandı. Ağustos ayında da artış korunarak devam ederken 2020 Ağustos’a kıyasla yüzde 123 daha fazla talep ediliyor olması verilere yansıyor. Ayrıca 2021 Temmuz ayında gelen taleplerin bir önceki aya göre yüzde 115 artmış olması da istikrarlı süren başarının nasıl bir etki uyandırdığına işaret ediyor.
Zirvede futbol ve basketbol olsa da rüzgar voleyboldan yana
Voleybolun görünürlük oranları diğer spor dallarıyla karşılaştırıldığında, artan popülaritesine rağmen hâlâ futbolun göründüğü haberlerden yüzde 76 daha az gündeme geldiği MTM’nin verilerine yansıyor. Fakat futbolun, voleybola attığı fark 2020 yılında yüzde 88 iken, bu rakam yaşanan gelişmelerin ardından 2021 yılında, yüzde 76 olarak kayıtlara geçmiş durumda. Spor dalları arasında oldukça popüler bir diğer branş olan basketbolsa medyada voleyboldan 2020 yılında yüzde 108 fazla görünürken, 2021 yılında bu farkın yüzde 10’a düşmüş olması dikkat çekiyor.
Elde edilen başarı çocuklara ilham oluyor
✓ Sabah, akşam, bayram, tatil demeden özveriyle çalışan sporcularımız, teknik ekiplerimiz ve federasyonumuz var. Desteklerini her zaman yakından hissettiğimiz; çok kıymetli ortaklarımız, sponsorlarımız var. Her geçen gün büyüyen voleybol camiamız, değerli voleybol severler var. Sevgili kaptanımız Eda Erdem Dündar’ın da dediği gibi “Biz hayatımızda en iyi yaptığımız şeyi bulduk. Voleybol oynamayı çok seviyoruz.” Çok iyi bir jenerasyona sahibiz, her geçen gün daha iyi bir başarı grafiği sergiliyoruz. Bizim için hedef her zaman bir madalya, her zaman üstüne koyarak daha iyisini başarmak. Tüm takım ve paydaşlarımız bu amaçla hareket ettiği için başarı kaçınılmaz oluyor. Şunu kesin olarak söyleyebilirim ki bu başarıda payı olan herkes üstüne düşeni layıkıyla yapmaya çalışıyor. Bu başarı, bir “voleybol ülkesi” olarak anılmak tek günde gerçekleşmedi. Altyapıya kıymet verilmesinin, tesisleşmenin önemini bildiğimiz için bu noktalara odaklandık.
✓ Göreve geldiğimiz günden bugüne kadar Türkiye Voleybol Federasyonu olarak, Türk voleybolunun markalaşması ve kurumsal bir yapıya kavuşması için büyük atılımlarda bulunduk. Bu atılımlardaki en büyük pay sahiplerinden biri de sponsorlarımızdı. Voleybolu daha yukarılara taşıma hedefimize katkı sağlayan tüm sponsorlarımıza teşekkür ediyorum.
✓ A Milli Kadın ve Erkek Takımlarımızın sahada ortaya koydukları mücadele, azim, istek, elde ettikleri başarılar geleceğimiz olan çocuklarımıza ve gençlerimize de ilham kaynağı oluyor. Bu da Türk voleybolunun geleceği adına gurur verici bir tablo.
Genç kızlara destek sportif başarıdan önemli
✓ Voleybol, takım sporlarında ülkemizin en başarılı olduğu branş. Bugün özellikle kadın voleybolunda ulaştığımız noktanın arkasında bu alana yatırım yapan, altyapıya önem veren ve yeni yeteneklerin ortaya çıkmasını sağlayan kurumlarla voleybolun gelişimi adına özveriyle çalışan Federasyon var. Eczacıbaşı Spor Kulübü olarak 50 yıldan fazla bir sürede bu amaçla verdiğimiz çabadan gurur duyuyoruz.
✓ Geçmişten günümüze bakacak olursak, Cengiz Göllü gibi efsane isimler, Atatürk’ün kızları unvanını hak edecek başarılara imza atmış unutulmaz sporcularımız ve voleybola gönül vermiş, emek vermiş yöneticiler, bugün ulaştığımız noktanın temel yapı taşları.
✓ Spor kulüpleri, sadece başarıya odaklı bir yapılanma içinde olmadığı, gençlere fırsat tanıyan, altyapıya önem veren uzun vadeli stratejilerle hareket ettiği sürece, bu yaklaşım Milli Takım düzeyindeki başarılara büyük katkı sağlayacaktır. Dünyanın en önemli voleybolcularının ligimizde mücadele etmesi, bu oyuncularla aynı takım içerisinde olmak ya da rakip olarak mücadele etmek bizim oyuncularımızın gelişiminde önemli rol oynuyor ve bu da Milli Takım başarılarına yansıyor.
✓ Eczacıbaşı Spor Kulübü, yarım asrı aşkın süredir voleybolu destekliyor. Başarılar ve şampiyonluklar elbette bir spor kulübünün temel amaçları arasında yer alır ama genç kızlarımızın spor yoluyla gelişimine katkı sağlamak, onların kendi ayakları üzerinde durabilen sağlam genç kızlar olarak hayata atılmalarını desteklemek, bizim için sportif başarılardan daha önemli.
Organizasyonumuz “sürdürülebilirlik” üzerine kurulu
✓ Başarının temelinde doğru sistemi kurmak ve istikrarlı yatırım yatıyor. Kulüplerimizin yarışmacı takımlara olduğu kadar altyapıya da önem vermesi yetenekli sporcu adaylarının doğru şekilde yetişmesi adına tetikleyici güç olarak öne çıkıyor. Türkiye Voleybol Federasyonu’nun da büyük emek ve planlı çalışmalarıyla tesisleşme ve altyapıya verdiği değer, bugün gelinen noktada önemli yere sahip.
✓ Bu anlamda VakıfBank olarak 35 sezondur voleybola yaptığımız yatırım ve aldığımız karşılıklar en büyük gurur kaynaklarımızdan biri. Saha içinde alınan sonuçların yanı sıra; dünya çapında antrenörlerle çalıştığımız, çocuklarımıza en iyi imkanları sağladığımız altyapımızla ve tesis yatırımlarımızla çok özel bir konumdayız. Bu kapsamda dünyanın en iyi voleybol tesisi olarak gördüğümüz VakıfBank Spor Sarayı’nı ülkemize kazandırdığımız için ayrıca çok mutluyuz.
✓ VakıfBank olarak 4 kez Avrupa, 3 kez dünya şampiyonu olmuş bir ekibiz. Rekabet halinde olduğumuz çok kıymetli kulüplerimizle birlikte ülke voleyboluna hizmette çıtayı her geçen gün yükseltiyoruz. Zirveye oynayan takımların rekabeti oyuncuların gelişimine, dolayısıyla ülkedeki voleybol seviyesinin yükselmesine ve Milli Takıma katkıda bulunuyor. Kulüpler olarak diğer misyonumuz da altyapımızdan milli takım seviyesine ulaşabilecek oyuncular yetiştirmek. 7-8 yaşında kulübümüze adım atan çocuklarımızı milli voleybolcu olarak yetiştiriyoruz. Kendi takımımızın başarılarına olduğu kadar milli takımlarımızın da başarılarına katkıda bulunuyoruz.
Kulüplerin başarısı Milli Takımı da etkiliyor
✓ Türkiye’de önemli özel ve resmi müesseselerle büyük spor kulüplerinin voleybol sporuna ciddi yatırımlar yapmaları, takımlarımıza destek olan sponsorlar, dünya yıldızı sporcuların ülkemizde oynaması, takımlarımızın Avrupa’daki başarıları, Kadın Milli Takımımızın olimpiyatlarda yer alması ülkemizin voleybol ülkesi olarak anılmasına katkı sağlayan dinamiklerin başında geliyor.
✓ Ülkemizde kadın ve erkek ligleri çekişmeli geçiyor. Liglerde dünya çapında tanınan yıldız oyuncular yer alıyor ve bu oyuncular tüm sezon boyunca Türk sporcularla birlikte çalışıp, mücadele ederek birbirlerine örnek oluyor. Başarılı Türk antrenörlerin yanı sıra uluslararası alanda büyük başarılara sahip yabancı antrenörler de takımlarımıza değer katıyor.
✓ 10 yılı aşan süre içinde Türk kadın takımlarımız kulüpler Avrupa Şampiyonalarında birincilikler elde etti, 4’lü finallere en az 2 takımla katıldı. Yine kulüplerimizin kulüpler dünya şampiyonasında aldıkları dereceler ve Dünya 1.’likleri de genç sporcularımızın voleybol branşına yönelmelerine katkı sağlıyor. Spor kulüplerinin başarıları Milli Takımı da olumlu anlamda etkiliyor.
2003’teki fısıltı 2021’de ana dil oldu
✓ Türkiye’nin nasıl voleybol ülkesi olduğunu çözebilmek için 2003 yılına gitmek gerekir. 2003 Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası Ankara’da organize edilmişti. İlk kez final oynayan kadın takımımız Gümüş madalyanın sahibi olunca ülkemizde voleybol fısıldanmaya başladı.
✓Spor okulları yayılmaya başlayınca, alt yapıdan gelen yıldızlar ve gençler kategorisinde Avrupa ve Dünya şampiyonalarında elde edilen başarılarla gelişen performansıyla ilgi odağı haline gelen voleybol birden patlama yaptı.
✓ Akıllı yönetimler, kendi yetiştirdikleri çocuklarla başarıya imza atarak uzun süreçte de olsa, bu başarının mimarı olmayı başardılar. Sonuç olarak Türkiye’de fısıldanan voleybol bir anda ana dil gibi konuşulmaya başlandı. Burada yatan gerçeklerden biri de Türk kadınının toplumda kendine değer verilen bireyler olabilmek için gösterdiği gayret.
✓ Ayrıca; bugün Türkiye Federasyon Başkanı Mehmet Akif Üstündağ gibi bir voleybol fenomenine sahip olması, voleybolun arkasındaki en büyük dinamiklerden biridir bence…
Voleybolcular görevini yaptı, sıra bizde
✓ Olimpiyat felsefesinin en büyük etkilerinden birisi Legacy=Miras… Bu tarihi başarı ve bu olağan dışı süreç, Türk voleybolunun geleceği. Türkiye’nin dört bir tarafında pek çok kız çocuğu bu yaz “Filenin Sultanları”ndan biri olmayı hayal etti. Federasyon ve Türkiye Spor Yazarları Derneği’nin voleybol mecralarının, voleybol yazarlarının yorumcularının artması için proje yapabilir.
✓ Bu sürecin bir parçası olan markaların olimpiyat yolunda, şampiyonluk yolunda olan takımımızı güçlü iletişim kampanyalarıyla desteklemeleri örneğin: Vestel’in “Oynayanı, izleyeni, alkışlayanıyla; genci, yaşlısı, çocuğuyla voleybol ülkesiyiz” içgörüsüyle kapsayıcı birleştirici bir kurguyla sunduğu reklam filmi ve doğrudan pazarlama etkinlikleri voleybolcularımıza güç verdi.
✓ Opet’in “Bu Formada Kadın Gücü Var!” temalı reklam filmindeki 83 milyonu temsil etme vurgusu, Türkiye Voleybol Milli Takımlar Uyku Koçu İşbir Yatak’ın esprili reklam filmi gibi örneklerde olduğu gibi markalar takımın sinerjisini, kimyasını iyi okuyarak müthiş bir enerjiye dönüştürdü. Daha yapılacak çok şey var. Takım elinden geleni yaptı. Şimdi top bizde…
Başarı birdenbire gelmedi
✓ Türkiye birden Voleybol ülkesi olmadı. Öncelikle Eczacıbaşı’nın bu işe yaptığı yatırımı unutmayalım. Daha sonra Voleybol Federasyonu’nun efsane Başkanı 2006-2012 yılları arasında görev yapan Erol Ünal Karabıyık’ın yaptığı alt yapı yatırımları bu işin ateşini yaktı. Daha sonraki başkanların son dönemde de Mehmet Akif Üstündağ’ın ellerinden geldiğinde iyi şeyler yapmaya çalıştıklarını görüyorum. Tabi 2008’de Vakıfbank voleybol bayan takımının başına geçen Giovanni Guidetti tüm başarının, yani buzdağının altındaki isimdir.
✓ Başarı da sponsor markaların payı da büyüktür. Eczacıbaşı başı çekerken, Vakıfbank da peşinden geldi. Vakıfbank spor kulübünü yöneten çok iyi yöneticiler, destek veren yönetim kurulu başkanları oldu. Benim Vakıfbank danışmanlığını yaptığım dönemde Vakıfbank milli takımlar sponsorluğunda onay hep devlet üst yönetiminden geldi. Vakıfbank’in bu anlamda voleybola milyonlarca dolar yatırdığı başarının arkasındaki önemli mimarlardan biri olduğunu söylemeliyim. Giovanni Guidetti gibi bir değeri de Türkiye’ye getiren yine Vakıfbank’tır. Tabii ki nedeni Eczacıbaşı rekabetidir. Rekabet başarının ilacıdır.