Yılın kazananları ve kaybedenleri: İşte “2024’ün En’leri”
Marketing Türkiye Almanak sayısının klasikleşen araştırmalarından biri “Z Raporu”. Koca bir yıl sona erdiğinde geriye dönüp akıllarda en çok yer eden olaylara bakmak, kazananları ve kaybedenleri görmek ve biten yıla hızlı bir bakış atmak zihinleri tazelerken, zamanda kısa süreli de bir yolculuğa çıkarıyor bizleri… İşte karşınızda Marketing Türkiye için Twentify’ın gerçekleştirdiği ankette halk oylarıyla belirlenen “2024’ün En’leri”!
“Acısıyla ve tatlısıyla bir yılı daha arkamızda bırakıyoruz” klişesinden payımıza acının daha çok düştüğünü görüyoruz yılın Z raporuna baktığımızda. Öyle ki yılın ardından en çok bebek, çocuk ve kadın cinayetleriyle birlikte savaşlar ve terör saldırısı kalmış akıllarda…
Yılın son çeyreğine adeta fırtına gibi bir giriş yapan ve kısa sürede viral olan Dubai Çikolatası “kazanan” unvanını kimseye kaptırmazken Türk Lirası yine kaybedenler listesinin zirvesinde yer alıyor… Dilan Polat’tan Köfteci Yusuf’a, Icardi – Wanda Nara çiftinden Yusuf Dikeç’in ikonik pozuna dek gelin yılın son fotoğrafına birlikte bakalım ve 2024’ü ardımızda bırakalım…
2024’ün akıllara kazınan olayları
Ne yazık ki toplumsal hafızamızda 2024 yılına ilişkin tek bir güzel anının yer edinemediği görülüyor anket sonuçlarında. Katılımcılara yalnızca bu soruya özel olarak 3 seçenek seçme hakkı tanınan anket sonuçlarına göre, 2024’ün hafızalara kazınan olayı her 3 kişiden 1’i için “Yenidoğan bebek çetesi” olayı olurken onu çok yakın bir oyla 8 yaşındaki “Narin Güran’ın cinayeti” takip ediyor. Vicdanımızı sorgulatan 2024’ten geriye büyük bir acı ve adalet sorgusu kaldığını söylemek mümkün…
Yılın kazananı
Kuşkusuz uzun yıllar “Viral ürün nedir?” sorusuna verilecek ilk yanıt olacak Dubai Çikolatası! Sarah Hamouda’nın elinden çıkan, oradan TikTok’a sıçrayan Dubai Çikolatası bir anda Türkiye’ye de ulaştı ve pastanelerden butik çikolatacılara, perakende devlerinden e-ticarete dek büyük bir hareketlilik yarattı. Hal böyleyken katılımcılar için de yılın kazananını seçmek çok da zor olmamış görünüyor. Dubai Çikolatası’nın “yılın kazananı” seçildiği listede Altın yüzde 14 ile ikinci sırada, yerel seçimlerde büyük bir fark yaratarak 3 büyük şehri de kazanan CHP Belediyeleri ise üçüncü sırada yer alıyor.
Yılın kaybedeni
Katılımcılara yılın kaybedenleri sorulduğunda ise ekonomik krizin her 2 kişiden birinin cevabına doğrudan yansıdığı görülüyor. Yüzde 35’lik oy oranıyla Türk Lirası “yılın kaybedeni” seçilirken ikinci sırada maaşları açlık sınırının altında kalan ve pek çoğu çalışmaya devam etmek zorunda kalan emekliler geliyor.
Yıla damga vuran isimler
Suç işlemek amacıyla örgüt kurma, yönetme ve kara para aklama nedeniyle tutuklanan Dilan Polat hapishanedeki 288’inci gününde tahliye kararıyla serbest bırakılmıştı. 2023’ün sonunda gerçekleştirdiğimiz Z raporu anketinde de kendine yer bulan Dilan Polat 2024’ün Z raporunda da karşımıza çıkıyor ve 2024’e damga vuran isimlerin ilki oluyor.
Yılın ikinci yarısında ürünlerinde domuz eti bulunduğu iddiasıyla gündeme gelen Köfteci Yusuf yıla damga vuran isimlerden ikincisi olurken Olimpiyatlarda ikonik pozuyla tüm dünyanın dikkatini çeken Milli sporcumuz Yusuf Dikeç üçüncü olarak ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump’ı ardında bırakıyor.
En çok hangi dizileri sevdik?
Hem konvansiyonel medyada hem de streaming platformlarında yine onlarca başarılı yapım kitleleri ekranlara bağlamayı başardı 2024’te de. Anket kapsamında daha adaletli bir sonuca ulaşabilmek adına yerli diziler; televizyonda yayınlananlar ve dijitalde yayınlananlar olmak üzere iki ayrı grupta soruldu katılımcılara.
Yayınlandığı ilk günden bu yana büyük ses getiren Kızılcık Şerbeti yüzde 13’le “en iyi yerli televizyon dizisi” olarak seçilirken, üç yıllık titiz bir çalışmayla altı bölümlük bir dizi olarak çekilen ve Disney Plus’ta yayınlanmamasıyla da büyük ses getiren, sonrasında ize Amazon Prime Video’da izleyiciyle buluşan Atatürk dizisi ise “en iyi dijital yerli dizi” unvanını kazanıyor. Katılımcıların oyları doğrultusunda yılın en iyi yabancı dizisi ise mitolojik unsurlarıyla tüm dünyada da sevilen Kaos oldu.
Yılın en dikkat çeken açıklaması
Siyasetten magazin dünyasına geçtiğimiz yıl yine pek çok dikkat çeken açıklama basında ve sosyal medyada geniş yankı uyandırdı. Yıla damga vuran açıklamanın hangisi olduğu katılımcılara sorulduğunda ise Devlet Bahçeli’nin Abdullah Öcalan’ı kastederek “Gelsin DEM Parti grup toplantısında konuşsun” demesi yaklaşık her 10 kişiden 4’ü için öne çıkan yanıt oluyor. Öte yandan katılımcıların yıla damga vuran isimler arasında gösterdiği Köfteci Yusuf’un sahibi Yusuf Akkaş’ın sosyal medyada yayınladığı açıklamalarında bir savunma olarak “Ben bir garip kuşum” demesi ise yılın en dikkat çeken ikinci açıklaması olarak karşılık buluyor.
Ali Atay’ın Fatih Altaylı ile gerçekleştirdiği röportajda sarf ettiği ve sosyal medyada bir biçimiyle bağlamından koparılan “Bu ülkenin seliyle, yangınıyla, tufanıyla ben niye mücadele ediyorum? Benim Maraş’ta ne işim var?” açıklaması ise üçüncü sırada yer aldı.
Yılın en dikkat çeken spor olayı
Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda Yusuf Dikeç, takım arkadaşı Şevval İlayda Tarhan ile 10 metre havalı tabanca karışık takım mücadelesinde Türkiye’ye gümüş madalya kazandırdı. Ancak madalyalarından daha çok ses getiren Dikeç’in atış tarzı oldu. İsveçli atlet Armand Duplantis’in dünya rekoru sonrası, Avustralyalı Kennedy, Jamaikalı Stona ve Macar yüzücü Betlehem gibi sporcular da başarılarını Dikeç pozuyla kutladı. Dikeç’in etkisi, farklı branşlardaki sporcular arasında ilham kaynağı olurken tüm dünyada da adeta bir fenomen haline geldi. Hal böyleyken bu durum yılın son fotoğrafına da yansıdı ve katılımcıların yüzde 18’i yılın en dikkat çeken spor olayı sorulduğunda Yusuf Dikeç’in başarısını ve ikonik pozunu işaret etti.
Yılın en dikkat çeken sosyal medya olayı
2 Ağustos’ta Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından “katalog suçlar” gerekçesiyle erişime kapatılan Instagram, Meta yetkilileriyle yapılan görüşmeler sonucunda, Türkiye’nin taleplerinin karşılanacağına dair taahhütler vererek 10 Ağustos’ta yeniden erişime açılmıştı. 8 günlük bu sürecin hissedilen etkileri ise hem sosyal hem de ekonomik açıdan hayli büyük olmuştu. Öyle ki Z Raporu’nda yılın en dikkat çekici sosyal medya olayı sorulduğunda her 10 katılımcıdan 2’si Instagram’ın Türkiye’de kapatılmasını işaret ediyor. Yusuf Dikeç’in ikonik pozu ve Dubai Çikolatası da zirveyi yakından takip ederek ilk üçü oluşturuyor.
Yılın en önemli teknolojik gelişmesi
Kuşkusuz geçtiğimiz yılın en çok konuşulan kavramlarından biriydi yapay zeka. İş dünyasından yaratıcı sektörlere, eğitimden sağlığa kadar hayatın her alanına entegre olan yapay zekanın yılın en önemli teknolojik gelişmesi olarak işaret edilmesi de sürpriz olmuyor elbette. Yapay zekayı Türkiye’nin uzaya ilk kez astronot göndermesi ve Türk yapımı savaş uçağı KAAN’ın ilk uçuşu takip ediyor.
Yılın en dikkat çeken magazin olayı
Sansasyonel bir başlangıç hikayesi olan Wanda Nara – Icardi ilişkisi, Icardi’nin Galatasaray forması giymesi ve Türkiye’de bir fenomene dönüşmesiyle birlikte ülke magazin gündemine de oturmuştu. İkilinin ilişkisi dillerden düşmezken son olarak ayrılıkları da çok konuşuldu ve Wanda Nara – Icardi ayrılığı katılımcılar tarafından yılın en dikkat çeken magazin olayı olarak seçildi. İkinci sırada ise Mehmet Ali Erbil ve Serdar Ortaç’ın kumar reklamı sebebiyle gözaltına alınması oldu.
Araştırmanın Metodolojisi
Marketing Türkiye adına Twentify’ın Bounty uygulamasıyla gerçekleştirdiği “2024’ün En’leri” araştırmasına Türkiye’yi yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik açıdan temsil eden bin kişi katıldı.
