Zamansız Markalar

Kimi markalar vardır ki sadece bugünün değil, geçmişin ve geleceğin de bir parçasıdır. Onlar, değişen trendlerin ve tüketici alışkanlıklarının ötesinde, her dönemde her yaş grubundan insanın hayatına dokunarak fark yaratmayı başarıp vazgeçilmezler arasında yerini alır… Kuşaklar arası tüketim alışkanlıkları, markalarla kurulan bağlar farklılaşsa da zamansız markalar “jenerasyon” bariyerini aşar ve bu unvanlarının hakkını sonuna kadar verir. Peki, kim bu “zamansız markalar”? Yanıtlar, Marketing Türkiye adına AREDA Araştırma’nın gerçekleştirdiği kapsamlı araştırmadan geliyor.

7’den 70’e herkesin diline dolanan şarkılar vardır, her yeni jenerasyonun heyecanla takip ettiği oyuncular, zamanı yenmeyi başarabilmiş yazarlar…Herkesin dilinden anlamaktan öte doğrudan duygulara ve hayatlara dokunmayı başarabilmiş olanlar onlar. Bu zamansızlık formülü elbette odağında “insan” olan pazarlama evreni ve markalar için de kendini gösteriyor…

Marketing Türkiye için AREDA Araştırma’nın gerçekleştirdiği “Zamansız Markalar” araştırmasını yorumlarken AREDA Genel Müdürü Yusuf Akın meseleyi tek bir cümleyle özetliyor esasen: “Anı yakalayan popüler, anıları yakalayan zamansız marka olur!”

Peki, jenerasyon bariyerini yıkmak isteyen bir marka hangi özellikleriyle farklılaşmalı? Tüm topluma hitap eden bir marka hangi kriterlerle herkes için tercih edilebilir oluyor? Hangi markalar anıları yakalayarak zamansız olmayı başarıyor? Marketing Türkiye adına AREDA Araştırma’nın gerçekleştirdiği bu kapsamlı araştırma, zamansızlık formülünü çözen markaları ve onların tüketicilerle kurduğu benzersiz bağları gözler önüne seriyor…

Tüm topluma hitap ediyorsa “memnuniyet” yüksektir!

Katılımcılara “Tüm topluma hitap eden bir markayı tercih etme nedeniniz nedir?” sorusu yöneltildiğinde her 5 kişiden 1’inin yanıtı “ürün veya hizmetlerinin kalitesinden memnun olmam” oluyor. Fiyat performans avantajı, iyi bir müşteri hizmetleri, güvenilirlik ve ürün çeşitliliği de yine öne çıkan farklılaşma noktaları olarak araştırma verilerine yansıyor.

Kalite ve dayanıklılık “herkesin” gönlünü fethediyor

Araştırma kapsamında katılımcılara herkesin tercih ettiği bir markanın öne çıkan özellikleri sorulduğunda yaklaşık her 4 kişiden biri (yüzde 22,9) “Kalite ve Dayanıklılık” yanıtını veriyor. Fiyat performans dengesi ve satış sonrası için kusursuz müşteri deneyimi ise öne çıkan diğer iki özellik.

Güvenilirliğin yüzde 12,1 ile dördüncü sırada yer aldığı listede, “her kesime hitap etmeli” diyenlerin oranı ise yüzde 10,7 olarak karşımıza çıkıyor.

Atatürk’ün bankası “zamansız”

Bankacılık sektöründe Z, X ve Baby Boomers kuşaklarının ilk tercihi olan Türkiye İş Bankası zamansız markalar arasına adını yazdırıyor. Diğer 3 kuşaktan farklı olarak Y kuşağında popüler olan markalar ise 17,2’lik oranlarıyla “Garanti BBVA” ve “Ziraat Bankası” oluyor.

Opet, 3 kuşağın ilk tercihi

Akaryakıt sektöründe Z, X ve Baby Boomers kuşaklarının ilk tercihi olan Opet zamansız marka unvanını kazanırken, Y kuşağının ilk tercihi yüzde 32,8 ile “Shell” oluyor.

Ayakkabı sektöründe rekabet yüksek

Ayakkabı sektöründe Y ve X kuşaklarının tercihi “adidas” olurken, Z ve Baby Boomers kuşaklarının tercihi “Flo” oluyor. Y kuşağı ise benim ayakkabım “Nike” diyor. Hal böyle olunca kategoride zamansız markalar yerine popüler markalar öne çıkıyor…

BİM’e kuşak bariyeri yok…

İndirim marketleri artık günlük hayatlarımızın ayrılmaz bir parçası. Rekabetin hayli yüksek olduğu market sektöründe dört kuşağın hepsinde de BİM ilk tercih edilen marka olarak zamansızlığın formülünü bulmuş görünüyor. Baby Boomers kuşağında yüzde 37,8’le en çok tercih edilen marka olmayı başaran BİM, X’lerde yüzde 24,9’la, Y’lerde yüzde 26,2’yle, Z’lerde ise yüzde 22,2’yle zirvede yer alıyor.

Kahvenin zamansız markası: Kurukahveci Mehmet Efendi

Güne onsuz başlayamayanlardan onsuz sohbetin tadını alamayanlara dek “kahve” büyük bir tutku… Bu tutkunun Y, X ve Baby Boomers kuşakları için markası Kurukahveci Mehmet Efendi olurken, Z kuşağında her 3 kişiden 1’inin tercihi olan Jacobs kategorinin popüler markası olarak öne çıkıyor.

İyi giyinmek her kuşağın hakkı

“İyi giyinmek herkesin hakkı” söylemiyle kapsayıcı bir iletişim dili ve ürün portföyü geliştiren LC Waikiki tüm kuşaklarda katılımcıların ilk tercihi olarak adının önüne “zamansız” sıfatını ekliyor.

“Hijyen” yarışı çetin

Ev bakım/Temizlik sektöründe Y ve X kuşaklarının tercihi “Domestos” olurken Baby Boomers kuşağının tercihi “Bingo”, Z kuşağının tercihi ise “Cif” oluyor. Üç ayrı jenerasyonda ilk tercih olmayı başarabilen marka olmadığı için kategoride zamansız markalar değil popüler markalar fark yaratıyor demek mümkün…

İstikbal’in zamanı geçmiyor…

Mobilya sektöründe tüm kuşakların ilk tercihi olan “İstikbal” zamansız bir marka olarak karşımıza çıkıyor. Ancak Z kuşağında birinciliği Bellona ile paylaşan İstikbal, Baby Boomers kuşağında da zirveyi Bellona ve Kelebek Mobilya ile paylaşıyor. Böylece Bellona ve Kelebek Mobilya’da sektörün popüler markaları arasına adını yazdırıyor.

Beyaz eşyanın her kuşakta adı: Arçelik

Beyaz eşya kategorisinde Arçelik tüm kuşakların ilk tercihi olarak “zamansız marka” unvanını kazanıyor. Markanın özellikle Baby Boomers kuşağında her 10 kişiden 7’sinin tercih etmesi, geçmişten gelen güvenilirlik algısının gücünü ve bu algının tüm kuşaklara yansıdığını gösteriyor.

Trendyol rakipsiz

Söz konusu e-ticaret siteleri olduğunda Z kuşağında her 10 kişiden 7’sinin, X kuşağında her 10 kişiden yaklaşık 6’sının, Y ve Baby Boomers kuşaklarında ise her 2 kişiden 1’inin yanıtı Trendyol oluyor.

17’den 77’ye gönüllerde “Karaca”

Züccaciye sektöründe tüm kuşakların ilk tercihi olan Karaca, zamansız markalar arasında yer alıyor. Karaca tüm kategorilerde ilk tercih olurken bu unvanını Baby Boomers kuşağında Paşabahçe ile paylaşıyor ve böylece Paşabahçe de kategori içerisinde popüler marka olarak öne çıkıyor.

Teknolojinin adresi Samsung

Teknoloji perakendeciliği sektöründe Y, X ve Baby Boomers kuşaklarının ilk tercihi olan Samsung zamansız marka olarak karşımıza çıkıyor. Z kuşağının popüler teknoloji perakendecisi ise yüzde 25’le Vestel oluyor.

Araştırmanın Metodolojisi
Marketing Türkiye adına AREDA Araştırma’nın gerçekleştirdiği “Zamansız Markalar Araştırması”nda AREDA Piar’ın Profil Bazlı Dijital Paneli kullanıldı. Araştırma, 1-8 Şubat 2025 tarihleri arasında kantitatif araştırma yöntemlerinden CAWI tekniğiyle bin 100 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Araştırma Kapsamında, üç ve daha fazla kuşağın ilk tercih ettiği markalar “Zamansız Marka” olarak belirlenirken, iki veya daha az kuşağın tercih ettiği ilk markalar “popüler marka” olarak tanımlandı.

Anı yakalayan popüler, anıları yakalayan zamansız marka olur!

✓ Tüketici, marka ilişkisine ciddi bir ilişki olarak bakıyor. Kalıcı, uzun soluklu bir ilişki peşinde ve taleplerini de açıkça ifade ediyor. Tüketicinin markada görmek istediği öncelikler; kaliteli hizmet/imalat, kararında fiyat, kesintisiz irtibat. Tüketicinin karmaşık beklentileri veya girift talepleri yok. İnsanın insanla irtibatından ayrı tutmuyor markayla ilişkisini. Kaliteli ve dayanıklı bir ilişkiyi bütçesini zorlamadan ve zor anında hep yanında olduğunu bilerek kurmak ve sürdürmek istemeyen kaç kişi vardır etrafımızda?

✓ Tüketici, bir hizmet ya da ürün satın alırken sadece bir ihtiyaç gidermiyor; aynı zamanda bir markayla ortak bir hikâye yaratıyor. Bir dostluk kuruyor. Araştırmamızda “zamansız markalar”ın mevcut ve potansiyel tüketicileriyle iletişimini dinamik yöneten markalar olduğunu görüyoruz. Topluma dair sosyal ödevlerinin olduğunun bilincindeki markaların tüm kuşaklarla dostluk ilişkisini kurmada avantajlı konumda olduğu görülüyor.

✓ “Benim derdimle dertleniyor” dedirten markaların araştırma sonucundaki konumları aslında şaşırtıcı değil. “Zamansız markalar”ın birçoğunun deprem bölgesindeki kurumsal sosyal sorumluluk projeleri yönetenler arasından olması tüm markalara ilham kaynağı olmalı. Sosyal ödev yüklenen markaların tüm tüketici kümeleriyle duygu bağı kurdukları verilerde de görülüyor.

✓ Zamansızlık, bir markanın kendini sürekli yenileyebilmesi ve köklerinden kopmadan değişimi kucaklayabilmesiyle mümkün. Gelecekte başarılı olmak isteyen markalar için en büyük ders, tüketiciyle birlikte yazdığı arkadaşlık hikayesinde geçmişten ilham almak ve geleceği şekillendirmekten çekinmemek olmalı.